[b]Оҷонси сохтмон ва меъморӣ аз кормандони НАНСМИТ тақозо намудааст, то утоқҳои корияшонро холӣ кунанд.[/b]

Ин дар ҳолест, ки ба гуфтаи масъулони Анҷумани миллии расонаҳои мустақили Тоҷикистон ё НАНСМИТ, онҳо барои истифодаи утоқи иҷораи худ то соли 2013 шартнома дошта, ҳаққи иҷораро ҳам Нуриддин Қаршибоев мегӯяд, дар сурати бо гуфтугӯ ҳал нашудани ин мушкил ба додгоҳ шикоят хоҳад бурд…

пардохтаанд. Нуриддин Қаршибоев мегӯяд, дар сурати бо гуфтугӯ ҳал нашудани ин мушкил ба додгоҳ шикоят хоҳад бурд…

Нуриддин Қаршибоев, раҳбари НАНСМИТ, даъвои раиси Оҷонси сохтмон ва меъмориро, ки гуфтааст, бояд онҳо то рӯзи 15-уми майи соли ҷорӣ, утоқҳои кории худро холӣ кунанд, ғайриқонунӣ медонад.

Анҷумани миллии расонаҳои мустақили Тоҷикистон ҳоло дар яке аз ошёнаҳои бинои оҷонси «Шаҳрофар», дар наздикии Театри опера ва балети ба номи Садриддин Айнӣ ҷой гирифтааст.

Ба гуфтаи ҷаноби Қаршибоев, ин бино дар даҳ соли пеш як бинои холӣ ва вайроншудае буд, ки бо пардохти пули иҷораи ин созмон ва созмонҳои дигари ғайридавлатӣ намуди дигар гирифт ва имрӯз мақомот мехоҳанд онро аз худ кунанд.

Раҳбари НАНСМИТ дар сӯҳбат ба «Озодӣ» гуфт, рӯзи севуми май — рӯзи ҷаҳонии озодии матбуот, раҳбари Оҷонси сохтмон ва меъмории ҳукумати Тоҷикистон, Абдувалӣ Комилов, бо чанде аз тобеони худ ба идораи онҳо омада ва тақозо кардаанд, то утоқҳои кориро холӣ намоянд.

«Агар не, мо ба дари ин утоқҳо мӯҳр мезанем»,-гуфтааст раҳбари Оҷонси сохтмон ва меъморӣ.

То ҳанӯз мақомоти Оҷонси сохтмон ва меъмории Тоҷикистон чунин бархӯрди худро шарҳ надодаанд, вале масъулони Анҷумани миллии расонаҳои мустақил мегӯянд, сабаби чунин бархӯрд эҳтиёҷи Оҷонс ба утоқҳои корӣ будааст. Агарчӣ мегӯяд НАНСМИТ, дар ин бино ҳуҷраҳои холии зиёде низ «хобидаанд.»

Бо ин ҳол, Нуриддин Қаршибоев мегӯяд, якҷониба бекор кардани шартнома аз сӯи Оҷонси сохтмон ва меъморӣ имкон надошта, танҳо Додгоҳи иқтисодӣ метавонад ба ин баҳс нуқта бигузорад.

Вай афзуд, «чунин вазъият бозгӯи он аст, ки то ҳанӯз мақомдорони тоҷик ҳарф задан бо забони қонунро ёд нагирифтаанд.»

Источник: http://www.ozodi.org/content/article/24091961.html

[b]Ҳамзамон бо маросими таҷлил аз «Рӯзи ҷаҳонии озодии матбуъот» дар Тоҷикистон сойти интернетии хабаргузории мустақилли “Озодагон” ба фаъолият оғоз кард.[/b]

Ба муносибати таҷлил аз ин рӯз, ки бо 3 май мусодиф аст, ҳамчунин як муассисаи ҷадид барои тавзеъи нашрияҳо дар пойтахт ва манотиқи дигари Тоҷикистон бо номи «Чархи озод» ба фаъолият пардохтааст.

[b]Барои мутолиаи давоми матлаб тугмаи зеринро пахш кунед:[/b] [url=http://www.taj.nansmit.tj/analysis/?id=54]http://www.taj.nansmit.tj/analysis/?id=54[/url]

Мардони Муҳаммад, Би-би-си

Источник:

[b]Ҳамзамон бо маросими таҷлил аз «Рӯзи ҷаҳонии озодии матбуъот» дар Тоҷикистон сойти интернетии хабаргузории мустақилли “Озодагон” ба фаъолият оғоз кард.[/b]

Ба муносибати таҷлил аз ин рӯз, ки бо 3 май мусодиф аст, ҳамчунин як муассисаи ҷадид барои тавзеъи нашрияҳо дар пойтахт ва манотиқи дигари Тоҷикистон бо номи «Чархи озод» ба фаъолият пардохтааст.

Хабаргузории «Озодагон» аз ҷониби Зафари Сӯфӣ, муассис ва сардабири ҳафтаномаи “Озодагон” таъсис шудааст. Вай ҳадафи таъсиси ин сойтро тавлиди хабар ва ироаи сареъи он ба хонанда унвон кард.

Дар назар аст дар марҳилаи аввал хабару матолиби таҳлилии сойти хабаргузории “Озодагон” ба забони тоҷикӣ ва баъдан ба забони русӣ ва алифбои форсӣ низ мунташир шавад.

[b]»Ахбори кӯҳна»[/b]

Зимнан, дар Тоҷикистон ҳашт хабаргузорӣ сабти ном шудаанд, ки дар миёни онҳо “Ховар” хабаргузории давлатӣ буда ва бақия хабаргузориҳои мустақил ва умдатан русизабон ҳастанд.

Муассисони бархе аз хабаргузориҳо, монанди Тоҷнюзу Asia-Plus ва ҳоло Озодагон, ҳамзамон муассисони нашрияҳои ҳамноми инҳо ҳастанд, ки ҳафтае якборӣ чоп мешаванд.

Дар ҳамин ҳол, дар ҳамоише дар иртибот бо «Рӯзи ҷаҳонии матбуъот» дар шаҳри Душанбе гуфта шуд, ки бештари нашрияҳои тоҷикӣ дар тавлиди хабар нақши муассире надоранд ва хабарҳои онҳо «маъмулан кӯҳна буда ва ё аз сойтҳои интернетӣ» гирифта шудаанд.

Раҷаби Мирзо, хабарнигори тоҷик, гуфт, ки ба истиснои “ИмрӯзNews” нашрияҳои дигари Тоҷикистон ҳафтае як ё ду маротиба мунташир шуда ва бахши аслии матолиби ин нашрияҳоро гузоришҳои сойтҳои форсии Би-би-сӣ ё “Озодӣ” ташкил медиҳанд.

Ба эътиқоди оқои Мирзо, мумкин аст камбуди ҳазинаю кормандони ҳирфаӣ ва нигаронӣ аз моҷароҳои додгоҳии матолиби интиқодию баҳснок боъис шуда, ки нашрияҳои мустақил аз ин шеваи кор истифода мекунанд. Аз ин лиҳоз, теъдоди хонандагони нашрияҳои мустақил ҳамсола коҳиш меёбад.

[b]Тавзеъи нашриёт[/b]

Аммо Рустами Ҷонӣ, раиси кулли нашрияи “ИмрӯзNews”, ин иддаъоро бепоя хонда ва гуфт, ки ба додгоҳҳо кашида шудани чанд нашрияи мустақил дар соли гузашта ҳамин худ нишонаи хабарсоз ва серхонанда будани нашрияҳои мустақил аст.

Аз сӯйи дигар, ба гуфтаи оқои Ҷонӣ, нашрияи “ИмрӯзNews” ва родиюи “Имрӯз” аз хабару матолиби хабарнигорони худ истифода мекунанд.

Ҳамзамон, дар ин ҳамоиш таъкид шуд, ки нашрияҳои чопи Душанбе тақрибан ба манотиқи рустоии Тоҷикистон, ки тибқи иттилоъи расмӣ, 70 дар сади мардум дар он ҷоҳо зиндагӣ мекунанд, намерасанд ва сокинони ин манотиқ ба шабакаҳои интернетӣ низ дастрасӣ надоранд.

Ба ин тартиб, дар манотиқи рустоии Тоҷикистон як халоъи иттилоъотӣ ба миён омада ва сокинон танҳо аз родиюву телевизиюни давлатӣ иттилоъ мегиранд ва ба иттилоъи манобеъи мустақил сахт ниёз доранд.

Дар ҳамин ҳол, Акбари Саттор, раиси Иттиҳодияи рӯзноманигорони Тоҷикистон, хабар дод, ки аз рӯзи сешанбе як ниҳоди тавзеъкунандаи нашрияҳо бо номи “Чархи озод” дар ин кишвар фаъол шудааст.

Вай гуфт, ки ин муассиса нашрияҳои чопи Душанберо дар марҳилаи аввал ба навоҳии атрофи пойтахт ва баъдан ба куллияи шаҳру навоҳии кишвар мунтақил ва ба мардум тавзеъ хоҳад кард.

[b]Эътои ҷоизаҳо[/b]

Созмони “Медиа-Алянс”-и Тоҷикистон дар «Рӯзи озодии матбуъот» ба чанд тан аз рӯзноманигорон, нашрияву родиюҳо ва вакилони мудофеъ барои хидматҳои зиёд дар заминаи озодии матбуъот ва дифоъ аз ҳуқуқи хабарнигорон ҷоизаҳое эъто кард.

Ҳикматулло Сайфуллозода, сардабири “Наҷот”, нашрияи ҳизби наҳзати исломӣ, ҷоизаи ҷасорати журнолистии ба номи Мазҳабшоҳ Муҳаббатшоевро дарёфт кард.

Оқои Сайфуллозода дар авоили соли милодии ҷорӣ ҳадафи ҳамлаи афроде номаълум қарор гирифт ва муддатеро дар бемористон ба сар бурд. Гурӯҳҳои мудофеъи озодии баён ин ҳодисаро маҳкум карда буданд.

Солеҳҷон Ҷӯраев, вакили мудофеъи нашрияҳои “ASIA-Plus”, “Озодагон” ва “Фараж” дар қазияи додгоҳии ин се нашрия барои дифоъ аз ҳуқуқи хабарнигорон ва рӯзноманигор Раҷаби Мирзо ҷоизаҳои дигари созмони “Медиа-Алянс”-ро гирифтанд.

Дар ҳамоиши рӯзи озодии матуъот рӯзноманигорон ҳамчунин пешнависи як муроҷиъатнома ба порлумон бо пешниҳодҳо барои ислоҳи лоиҳаи қонуни ҷадид дар бораи расонаҳоро баррасӣ карданд.

Аммо қарор бар ин шуд, ки дар зарфи ду рӯзи оянда куллияи пешниҳодҳои нашрияву расонаҳо ва хабарнигорони алоҳида аз ҷониби Иттиҳодияи рӯзноманигорони Тоҷикистон ҷамъоварӣ ва сипас, матни ниҳоии он ба порлумон ироа шавад.

Тарҳи Қонуни “Воситаҳои ахбори омма” (расонаҳо) се сол қабл аз сӯйи Олим Салимзода ва Акрамшо Фелалиев, намояндагони порлумон, таҳия шуда ва пешнависи он бо ширкати хабарнигорон, раҳбарони расонаҳои мустақил, намояндагони созмонҳои ғайридавлаӣ ва байналмилалӣ баррасӣ шудааст.

[b]Поси хотири шаҳидон[/b]

Ширкаткунандагони ҳамоиши «Рӯзи ҷаҳонии матбуъот» барои поси хотири хабарнигороне, ки ба ҳангоми адои вазифаи касбии худ ҷон бохтаанд, як дақиқа сукут карданд.

Гуфта мешавад, аз замони касби истиқлоли Тоҷикистон дар соли 1991 то ба ҳол беш аз 80 хабарнигор дар ин кишвар дар шароити мухталиф кушта шудаанд.

Зафари Сӯфӣ, сардабири нашрияи “Озодагон”, посдории хотираи рӯзноманигорони шаҳидро гоме муҳим ва зарурӣ хонд, аммо гуфт, ки бо таваҷҷӯҳ ба мусалмон будани бахши аъзами сокинони Тоҷикистон беҳтар аст ба ҷойи як дақиқа сукут ояте аз Қуръон хонда шавад.

Вале ҳозирин ба ин пешниҳод вокунише накарданд. Оқои Сӯфӣ гуфт, ки дар солҳои ахир мавориди қатли рӯзноманигорон сабт нашуда, аммо ҳолатҳои таъқибу фишор бар хабарнигорон ва нашрияҳои мустақил ва қазияҳои додгоҳӣ алайҳи онҳо афзоиш ёфтааст.

Ӯ аз лату кӯби Ҳикматулло Сайфуллозода, сардабири “Наҷот”, нашрияи ҳизби наҳзати исломӣ, аз ҷониби афроди номаълум ва ба додгоҳ кашида шудани нашрияҳои “ASIA-Plus”, “Озодагон”, “Фараж”, “Миллат”, “Чархи гардун” ва “Пайкон” ёдовар шуд, ки дар зарфи як соли ахир иттифоқ афтодаанд.

[b]Муҳокимаҳои додгоҳӣ[/b]

Анҷумани миллии расонаҳои мустақилли Тоҷикистон (АМРМТ ё НАНСМИТ) дар «Рӯзи ҷаҳонии озодии матбуъот» зимни интишори баёнияе аз пойинравии сатҳи озодии матбуъот дар ин кишвар хабар додааст.

Дар баёнияи ин созмон омадааст: “Дар чаҳор моҳи соли ҷорӣ 34 мавриди нақзи ҳуқуқи рӯзноманигорон сабт шуда ва се ҳолати муттаҳам кардани нашрияҳои мустақил ба таҳқиру тавҳини ашхос ва ҳафт маврид аз мушкилоти дастрасӣ ба иттилоъот ба мушоҳида расидааст.»

Бахусус, АМРМТ таъкид кардааст, ки Муҳаммадюсуф Исмоилов, хабарнигори нашрияи мустақилли “Нури зиндагӣ” дар ноҳияи Ашт, дар шимоли Тоҷикистон, дар муддати шаш моҳ дар боздоштгоҳ ба сар бурда ва баррасии парвандаи ҷиноӣ алайҳи вай ҳамчунон идома дорад.

Оқои Исмоилов ба таҳқиру тавҳин ва барангехтани низоъи миллию мазҳабӣ муттаҳам шудааст. Аммо масъулони АМРМТ илали боздошти ӯро ба чопи матолиби интиқодӣ дар бораи фаъолияти ҳукуматҳои маҳаллӣ ва ниҳодҳои қудратӣ марбут хондаанд.

Хуршед Ниёзов, раиси созмони “Медиа-Алянс”-и Тоҷикистон, соли гузаштаро барои хабарнигорону расонаҳои мустақилли ин кишвар аз душвортарин солҳо унвон кард.

Ба гуфтаи вай, дар пайи ҳаводиси водии Рашт дар соли гузашта фаъолияти бархе аз нашрияҳои мустақил барои муддате мутаваққиф ва чанд сойти интернетӣ масдуд шудаанд. Теъдоди муҳокимаҳои додгоҳии нашрияҳои мустақил дар муқоиса бо солҳои қаблӣ бамаротиб афзоиш ёфтааст.

Далели афзоиши муҳокимаҳои додгоҳӣ ба фармони рақами 622–и Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳурии Тоҷикистон, дар 7 феврали соли 2009 рабт доштааст, ки дар он ба густариши робитаи миёни мақомоти давлатӣ ва расонаҳои хабарӣ таъкид шудааст.

Дар ин санад мақомоти давлатӣ муваззаф шудаанд, ки ба матолиби расонаҳо вокуниш нишон диҳанд.

Рӯзноманигор Зафари Сӯфӣ дар ин бора гуфт: “Вокуниши бештари мақомоти давлатӣ дар ин росто на дар шакли ислоҳи норасоӣ, балки дар шакли талош барои бегуноҳ нишон додани худ сурат гирифтааст.”

[b]»Марзҳои тоза, мавонеъи тоза»[/b]

Дар ҳамин ҳол, Созмони Милали Муттаҳид зимни як баёния дар иртибот бо «Рӯзи ҷаҳонии матбуъот» матбуъоти озодро василаи аслӣ барои ифшои фасод ва аъмоли бад ва ҳифзи эътимоди ҷомеъа арзёбӣ кардааст.

Дар ин баёния омада, ки то ҳол дар бархе аз давлатҳои худкомаи ҷаҳон талошҳое барои эҷоди мавонеъи маснӯъӣ дар роҳи матбуъоти озод ва назорат ва ҷорӣ кардани сонсур барои сойтҳои интернетӣ анҷом мешаванд.

Созмони Милал имсол мавзӯъи баҳсу баррасӣ дар рӯзи ҷаҳонии матбуъотро «Марзҳои тоза, мавонеъи тоза» гузошта ва аз кишварҳои ҷаҳон хостааст, ки дар қарни тавсеъаи интернет ва шабакаҳои иҷтимоъӣ, ки мардум беш аз ҳар вақти дигаре бо ҳам басуръат мухобара мекунанд, аз эҷоди мавонеъ бо истифода аз текнулужиҳои имрӯзин даст бардоранд.

Бино ба иттилоъи созмони омрикоии Кумитаи Дифоъ аз Рӯзноманигорон, дар соли гузашта шаш хабарнигори сойтҳои интернети хабарӣ кушта шудаанд.

Рӯзи ҷаҳонии озодии матбуъот дар соли 1991, ба дунболи фурӯпошии девори Берлин ва лағви маҳдудият барои матбуъоти озод дар Урупои Шарқӣ бо ширкати рӯзноманигорони офриқоӣ таъсис шудааст.

Дар ин сол бо ҳамкории Муассисаи илмӣ, омӯзишӣ ва фарҳангии Милали Муттаҳид ё ЮНЕСКО дар шаҳри Виндҳуки Намибӣ, дар қораи Офриқо, эъломияе дар бораи васоили иттилоърасонии мустақил тасвиб шуд.

Пас аз ду сол Маҷмаъи Умумии СММ ин рӯзро «Рӯзи ҷаҳонии озодии матбуъот» эълом кард.

Мардони Муҳаммад, Би-би-си

Источник: http://www.bbc.co.uk/tajik/institutional/2011/05/110503_mm_press_freedom_day.shtml

[b]Қазияи додгоҳии “Фараж”, “Озодагон” ва “ASIA-Plus”, се нашрияи мустақилли Тоҷикистон, бо се додраси маҳаллӣ, пас аз беш аз як соли баррасӣ дар додгоҳ бо созиши тарафҳо анҷом шуд.[/b]

Ҳафтаномаҳои «Озодагон», «Фараж» ва нашрияи русизабони «Asia-Plus» моҳи марти соли гузашта аз сӯйи се додрас ба тавҳин ва паст задани шаъну эътиборашон муттаҳам шуда буданд.

Он замон Нур Нуров, Улуғбек Мамадшоев ва Фахриддин Додометов, додрасҳои маҳаллӣ, пас аз чопи номае аз як вакили мудофеъ дар ин се нашрия алайҳи онҳо ба додгоҳи ноҳияи Синои шаҳри Душанбе шикоят бурда буданд.

Ин се додрас аз ин ҳафтаномаҳо пардохти 5,5 милюн сомонӣ ё беш аз як милюну 250 ҳазор дулор ғароматро тақозо карда буданд.

Аммо рӯзи сешанбе додгоҳи ноҳияи Синои шаҳри Душанбе бар асоси баёноти шокиёни парванда дар бораи пас гирифтани даъвои худ ва мактуби таъаҳҳудоти тарафҳо баррасии парвандаро мутаваққиф кардааст.

Тибқи мактубе, ки шокиён ва муттаҳамони ин парванда ба имзо расонда ва ба қозии парванда пешниҳод кардаанд, тарафҳо таъаҳҳуд кардаанд, ки дигар дар оянда ҳаққи даъвои додгоҳӣ дар заминаи шикоёти парвандаи мазкурро надоранд.

Аммо ба гуфтаи Зафари Суфӣ, сардабири ҳафтаномаи “Озодагон”, яке аз нашрияҳое, ки ба тавҳин муттаҳам шуда буд, ин созиш пас аз даҳ рӯз аз эъломи он эътибори қонунӣ хоҳад ёфт.

Оқои Суфӣ аз шарҳи ин созиш дар ҳоли ҳозир худдорӣ кард ва танҳо гуфт, ки “ин як раванди табиъӣ буд, ки бояд сурат мегирифт”.

Дар ҳамин ҳол, Нуриддин Қаршибоев, раиси Анҷумани расонаҳои мустақилли Тоҷикистон, дар вокуниш ба эъломи созиши тарафҳо дар ин парванда гуфт, ки аз анҷоми «мусолеҳаомези ин қазия мутмаин» будааст.

Вай гуфт, ки “ин танҳо роҳи боақлона ва солими анҷоми қазия ба назар мерасид” ва таъкид кард, ки баёния ва изҳори нигаронии мукаррари созмонҳои байналмилалӣ ва бархе аз сафоратхонаҳо дар мавриди ин қазия дар ҳалли ин қазия муассир воқеъ шудааст.

Вай афзуд: “Ман намегӯям, ки ин баёнияҳо ба хотири фишор овардан набуд, балки ба хотири ҳаққро ба ҳақдор расондан буд.”

Қазияи додгоҳии се нашрияи мустақилли “Озодагон”, “Фараж” ва “ASIA-Plus” танҳо яке аз парвандаҳои марбут ба расонаҳост, ки додгоҳҳои мухталифи Тоҷикистон машғули баррасии онҳо буданд.

Зимнан, гузоришҳои мухталифи кишварҳои ғарбӣ ва созмонҳои байналмилалӣ дар заминаи демукросӣ дар Тоҷикистон ҳокист, ки онҳо аз афзоиши ба додгоҳ кашидани нашрияҳои мустақил дар ин кишвар нигарон ҳастанд.

Ин дар ҳолест, ки рӯзи сешанбеи 19 апрел ҷаласаи додгоҳи истинофӣ барои таҷдиди назар дар ҳукми додгоҳ алайҳи “Миллат”, нашрияи дигари мустақил, баргузор шуд.

Додгоҳи ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе дар моҳи феврали соли ҷорӣ нашрияи “Миллат”-ро ба чопи раддияи Вазорати кишоварзии Тоҷикистон ва пардохти ғаромат ба ин вазорат муваззаф карда буд.

Бар асоси ҳукми додгоҳ, ин ҳафтанома бояд ба вазорати кишоварзӣ ба миқдори 1500 сомонӣ ё беш аз 300 дулори омрикоӣ ғаромат мепардохт.

Аммо масъулони нашрияи “Миллат” ҳукми додгоҳи ноҳияи Фирдавсӣ дар қиболи ин нашрияро ғайриқонунӣ арзёбӣ карда ва ба додгоҳи истинофии шаҳрӣ шикоят бурдаанд.

Аз сӯйи дигар, ҳоло қазияи дигари додгоҳии ҳафтаномаи «ASIA-Plus» низ дар додгоҳи ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе идома дорад.

Раиси собиқи бахши ҷароими созмонёфтаи Вазорати умури дохилаи Тоҷикистон ин нашрияро ба чопи матолиби таҳвиномез, ки ба эътибори ин ниҳоди интизомӣ латма зада, муттаҳам карда ва пардохти як милюн сомонӣ ғароматро аз ин нашрия тақозо кардааст.

Дар ҳамин ҳол, хабар мерасад, ки як маъмури Вазорати кишвари Тоҷикистон бо иттиҳоми “ворид кардани латма ба шаъну шараф” алайҳи нашрияи “ИмрӯзNews” ба додгоҳ шикоят бурдааст.

Ин нашрия дар истинод ба сӯҳбатҳои як ронандагон ин маъмури пулисро ба талош барои ситондани ришва муттаҳам кардааст.

Источник: http://www.bbc.co.uk/tajik/institutional/2011/04/110419_sq_press_freedom_court.shtml

3-юми май ҳамчун Рӯзи байналмилалии озодии матбуот таҷлил мегардад. Дар ин рӯз бештар аз ҳар вақт дастандаркорони расонаҳои хабарӣ сари мушкилоти соҳа ва ҳолати озодии баён андеша мекунанд. Дар назар аст, ки ин шабу рӯз аз ҷониби созмону ташкилотҳои журналистӣ ҳамоишҳо баргузор гашта, дурнамои соҳа баррасӣ ва беҳтарин рӯзноманигорону иттилоъдиҳандагон бо ҷоизаҳо қадрдонӣ шаванд. Дар ҳар сурат, ҳанӯз суол боқӣ мемонад, ки ВАО-и кишвар, хоса матбуоти имрӯз то кадом андоза озод аст? Андешаи муҳаррири ҳафтаномаи «Тоҷикистон» Абдумудассир Аҳмадзода дар ин мавзӯъ:— Матбуоти мо озодии нисбӣ дорад. Аз мизи хабарнигор то мизи сармуҳаррир озодии комил ва баъд озодии нисбӣ. Зеро сармуҳаррир пеш аз он, ки чизеро чоп намояд, сад бор анеша мекунад. «Мабодо андозро наранҷонам?», «мабодо барқ аз ман хафа нашавад?», «мабодо мансабдораке маро барои ягон калима ба суд надиҳад?», «мабодо манфиати ягон «одами боло» зарар набинад?» ва боз садҳо «мабодо»-и дигар.

Дар шароити имрӯза ба ҳайси сармуҳаррир кор кардан як қаҳрамонист. Зеро онҳо (сармуҳаррирон) дар вазъияте ҳастанд, ки хонанда иттилоъи дақиқ талаб мекунаду онҳо ин иттилоъро танҳо бо назардошти чанд манфиат пешниҳод карда метавонанд. Яъне «дар миёни чор девор тахтабандам кардаӣ. Боз мегӯӣ, ки ҳушёр бошу доман тар макун». Агар заррае доман тар шавад, аз сармуҳаррир ва нашрияи ӯ танҳо хотира боқӣ мемонад. Сармуҳарирони имрӯзаи нашрияҳои хусусии кишвар воқеан қаҳрамонанд. Рӯзи матбуоти озод муборак, сармуҳаррирон!

Источник: http://www.tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=14055

Табиист, ки бо таҷлили як рӯз наметавон аз вазъи беҳи озодии баён ҳарф зад, вале ин сана боз як бор моро сари андешаи ҳолати имрӯзаи ВАО меорад. Бояд ҷиддӣ андешид, ки ВАО ин шабу рӯз дар кадом сатҳ аст ва чӣ омилҳое вазъи озодии баёнро халадор мекунанд. Ҳарчанд яке аз сабабҳои коҳиши озодии баёнро худсонсурии худи журналистон меҳисобанд, омилҳои ба он таъсиррасон низ вуҷуд доранд. Шарҳи ҳолати имрӯзаи ВАО ва омилҳои ба озодии баён таъсиррасон аз нигоҳи коршинос Муҳаммад Фармонзода:— Воқеан, ҳамасола дар сар то сари олам маҳз дар ҳамин рӯз аз озодии баён сӯҳбат мешавад, вале дар маҷмӯъ ҳеҷ кишвареро наметавон ном бурд, ки озодии баён ба пуррагӣ таъмин гардида бошад.

Вазъи озодии баёни ВАО-и Тоҷикистон дар ҳоли ваҳим қарор дорад. Ин ҳам бо чанд авомиле. Надоштани журналисти ҳирфаӣ, набудани иттиҳоди ҳамназарии журналистӣ, болоравии молиёт, гаронии коғаз ва норасоии молиявӣ, ин ҳама мушкилотҳоест, ки озодии баёни ВАО-и ватаниро зери соя бурдааст. Вақте, ки хабаргузориҳо шароити хуби корӣ надоранд, беҳбудии молии худро аз ниҳодҳову афроди ғайр таъмин мекунанд, пас метавон гуфт, ки озодии баён таъмин аст?

Инчунин дар зарфи чанд моҳи охир фишор болои расонаҳои чопӣ ба назар мерасад, ки яке аз заъфиятҳои имрӯзи расонаҳо гардидааст. Бо вуҷуди ифтитоҳи даҳҳо родиёву телевизион, сомонаву ҷаридаҳо, ҳамоно халои иттилоотӣ вуҷуд дорад. Фикр мекунам омили ин ҳама хало зери соя фаъолият намудани хабаргузориҳост. Бояд, барои беҳтар шудани вазъи озодии баён ҳукумат кӯмакпулиҳо карда бошад ва ҳамаи ВАО-и ватаниро ҳамчун шарики стротегӣ қабул дошта бошад.

Имрӯз дар ҷаҳони мухобиротӣ нақши иттилоот барои рушди давлату миллат, иқтисоду иҷтимоъ, ҳифзи ҷангҳои сард хеле муаассир аст. Бубинед, дар зарфи чанд соли охир Тоҷикистон дар сатҳи ҷаҳонӣ аз лиҳози надоштани хабаргузориҳои таъсиррасон бохтҳое дошт. Бояд дар ин самт масъулину рӯзноманигорон ҷиддан фикр дошта бошанд.
Источник: http://www.tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=14061

Коршиносони соҳа солҳои охир фазои иттилоотии минтақаҳои наздисарҳадии шаҳру навоҳии Панҷакент, Мастчоҳ ва Зафарободро хеле нигаронкунанда арзёбӣ менамоянд. Расонаҳои хабарӣ бонги изтироб мезананд, ки фазои иттилоотӣ дар шаҳру навоҳии наздисарҳадӣ ба дасти бегонаҳо гузашта истодааст. Сокинон мегӯянд, ки ҳоло мавҷҳои шабакаҳои телевизиони Узбакистон дар ҷанги самовию иттилоотӣ аз мавҷҳои шабакаҳои миллӣ пурзӯранд, ки ин ба миллат хатари ҷиддӣ дорад.Дар робита ба ин, Маркази интиқоли мавҷҳои радио-телевизионӣ дар вилояти Суғд меафзояд, ки имрӯзҳо пахши телевизионҳои ҷумҳурӣ дар шаҳру навоҳии наздисарҳадии вилоят, хоса Ашт — «Шабакаи аввал» — 99,5%, ТВ «Сафина» — 35,22%, ТВ «Баҳористон» — 20,78%, ТВ «Ҷаҳоннамо» — 46%, ТВ «Суғд» — 0%; Зафаробод — «Шабакаи аввал» — 100%, ТВ «Сафина» — 70,3%, ТВ «Баҳористон» — 90%, ТВ «Ҷаҳоннамо» — 70,3%, ТВ «Суғд» — 0%; Мастчоҳ — «Шабакаи аввал» — 98,0%, ТВ «Сафина» — 72%, ТВ «Баҳористон» — 72%, ТВ «Ҷаҳоннамо» — 0%, ТВ «Суғд» — 0%; Панҷакент — «Шабакаи аввал» — 99,3%, ТВ «Сафина» — 37,85%, ТВ «Баҳористон» — 37,47%, ТВ «Ҷаҳоннамо» — 67,6%, ТВ «Суғд» — 0% ва амсоли инҳо ба пуррагӣ дастрас набуда, аксари минтақаҳои вилоятро фарогир нест.

Дар ҳамин ҳол, вобаста ба масоили мазкур мо бо як тан аз таҳлилгарони тоҷик Ҷӯра Юсуфӣ сӯҳбат намудем:

— Воқеан ин мушкилот мушкилоти нав набуда, ҳанӯз аз даҳаи аввали оғози асри ХХI шурӯъ гаштааст ва борҳо доир ба ин масоил расонаҳои хабарӣ бонги изтироб заданд, ки фазои иттилоотӣ дар шаҳру навоҳии наздисарҳадӣ ба дасти бегонаҳо гузашта истодааст. Бояд гуфт, ки ишғоли фазои иттилоотии мо асосан аз тарафи расонаҳои Узбакистон 2 сабаб дорад: якум, дастрасии комилу пурра надоштани мардум ба ҳамаи шабакаҳои телевизионии Тоҷикистон ва радио аст. Зеро, ҳанӯз дар ин навоҳӣ сад дар сад мардум аз ин барномаҳо бархӯрдор нестанд ва сониян онҳо ба телевизион ва радиошабакаҳои ватанӣ дастрасӣ дошта бошанд ҳам, бештар ба барномаҳои телевизионҳои ҳамсоя таваҷҷӯҳ доранд; дуюм, меъёри касбият ба миён меояд, ки ин расонаҳои мо истеъдоди пахши барномаҳои ҷолибу сифатан беҳтарро надоранд ва бояд дар ин маврид хеле кор кард. Дар ин замина, он журналистонеро, ки воқеан касбиянд, бо маоши зиндагии шоиста бояд таъмин намуд ва чун эҳсос намуда бошед, дар барномаҳои телевизионии мо ахбори расмӣ хеле зиёд пахш мешавад. Он барномаҳое, ки аз 7 то 70-сола интизораш шаванд, гуфтан мумкин аст, ки анқариб вуҷуд надорад.

Ҳамзамон ҷоиз ба қайд аст, ки имрӯзҳо аксари телевизионҳо, амсоли телевизионҳои Узбакистон, ки бештар бо пахши сериалҳои туркиву куриёиву чинӣ маҳбубият пайдо кардаанд ва мардум ба ин гуна сериалҳо одат кардаанду ҳатто интизор ҳам мешаванд, пас дар телевизионҳои мо низ чунин сериалҳои ҷолибро нишон бояд дод, то мардум тамошо кунанд.

Бубинед, ки вақтҳои охир шабакаи аввали радиӣ назар ба телевизион дар деҳот воқеан шунавандаи зиёд дорад ва тавонистааст бо барномаҳои мухталифи адабиву таърихӣ ва дигар маҳбубият ба даст оварад. Вале доир ба воситаҳои ахбори чопӣ ҳоҷати гап нест, зеро, ки то ҳанӯз дастрасии мардум ба матбуот саривақтӣ набуда, аксар вақт ба навоҳии дурдаст, мисли Кӯҳистони Мастчоҳ, «Почтаи тоҷик» нашрияҳоро баъзан баъди як моҳ, ё дар як моҳ ду бор ва ҳатто ба баъзе минтақаҳо умуман дастрас намекунад, ки ин албатта боиси дубора обуна нашудани мардум ба рӯзномаву маҷалла оварда мерасонад. Агар дар бораи мӯҳтаво ва мундариҷаи расонаҳо ҳарф занем, боз ҳам дар деҳот он нашрияҳое, ки ба истилоҳ мустақилу озоданд, назар ба расонаҳое, ки аз буҷаи ҳукумат маблағгузорӣ мешаванд, бештар маҳбубият доранд. Дар ин маврид боз ҳам сатҳи пасти касбӣ, набудани ҷасорат, маҳорат ва он фаврият дар инъикоси масоили доғи рӯз сабаб мешавад, ки мардум нисбати ин расонаҳои чопӣ низ камтаваҷҷӯҳ бошанд.

Хуллас, имрӯзҳо таъмини амнияти фазои иттилоотӣ басо мураккаб аст ва танҳо бо як дахолати давлат беҳ намешавад. Мо бояд радиою телевизион, нашрия ва рӯзноманигоронро ба ин масоил сафарбар кунем, то дар ҷамъ ба он ноил шавем, ки мардум бештар ба расонаҳои дохилӣ таваҷҷӯҳ дошта бошанд. Расонаҳои хабарӣ бошад, талаботу шавқу завқи мардумро дар шароити ҷаҳонишавии имрӯза ба назар гиранд ва мувофиқи қобилияти дарку фаҳмиш ва аз ҳама муҳим, талаботу фармоиши хонандагон, шунавандагону бинандагони худ мавод омода созанд.

Источник: http://www.tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=14056&Itemid=28

Қазияи додгоҳии “Фараж”, “Озодагон” ва “ASIA-Plus”, се нашрияи мустақилли Тоҷикистон, бо се додраси маҳаллӣ, пас аз беш аз як соли баррасӣ дар додгоҳ бо созиши тарафҳо анҷом шуд.Ҳафтаномаҳои «Озодагон», «Фараж» ва нашрияи русизабони «Asia-Plus» моҳи марти соли гузашта аз сӯйи се додрас ба тавҳин ва паст задани шаъну эътиборашон муттаҳам шуда буданд.

Он замон Нур Нуров, Улуғбек Мамадшоев ва Фахриддин Додометов, додрасҳои маҳаллӣ, пас аз чопи номае аз як вакили мудофеъ дар ин се нашрия алайҳи онҳо ба додгоҳи ноҳияи Синои шаҳри Душанбе шикоят бурда буданд.

Ин се додрас аз ин ҳафтаномаҳо пардохти 5,5 милюн сомонӣ ё беш аз як милюну 250 ҳазор дулор ғароматро тақозо карда буданд.

Аммо рӯзи сешанбе додгоҳи ноҳияи Синои шаҳри Душанбе бар асоси баёноти шокиёни парванда дар бораи пас гирифтани даъвои худ ва мактуби таъаҳҳудоти тарафҳо баррасии парвандаро мутаваққиф кардааст.

Тибқи мактубе, ки шокиён ва муттаҳамони ин парванда ба имзо расонда ва ба қозии парванда пешниҳод кардаанд, тарафҳо таъаҳҳуд кардаанд, ки дигар дар оянда ҳаққи даъвои додгоҳӣ дар заминаи шикоёти парвандаи мазкурро надоранд.

Аммо ба гуфтаи Зафари Суфӣ, сардабири ҳафтаномаи “Озодагон”, яке аз нашрияҳое, ки ба тавҳин муттаҳам шуда буд, ин созиш пас аз даҳ рӯз аз эъломи он эътибори қонунӣ хоҳад ёфт.

Оқои Суфӣ аз шарҳи ин созиш дар ҳоли ҳозир худдорӣ кард ва танҳо гуфт, ки “ин як раванди табиъӣ буд, ки бояд сурат мегирифт”.

Дар ҳамин ҳол, Нуриддин Қаршибоев, раиси Анҷумани расонаҳои мустақилли Тоҷикистон, дар вокуниш ба эъломи созиши тарафҳо дар ин парванда гуфт, ки аз анҷоми «мусолеҳаомези ин қазия мутмаин» будааст.

Вай гуфт, ки “ин танҳо роҳи боақлона ва солими анҷоми қазия ба назар мерасид” ва таъкид кард, ки баёния ва изҳори нигаронии мукаррари созмонҳои байналмилалӣ ва бархе аз сафоратхонаҳо дар мавриди ин қазия дар ҳалли ин қазия муассир воқеъ шудааст.

Вай афзуд: “Ман намегӯям, ки ин баёнияҳо ба хотири фишор овардан набуд, балки ба хотири ҳаққро ба ҳақдор расондан буд.”

Қазияи додгоҳии се нашрияи мустақилли “Озодагон”, “Фараж” ва “ASIA-Plus” танҳо яке аз парвандаҳои марбут ба расонаҳост, ки додгоҳҳои мухталифи Тоҷикистон машғули баррасии онҳо буданд.

Зимнан, гузоришҳои мухталифи кишварҳои ғарбӣ ва созмонҳои байналмилалӣ дар заминаи демукросӣ дар Тоҷикистон ҳокист, ки онҳо аз афзоиши ба додгоҳ кашидани нашрияҳои мустақил дар ин кишвар нигарон ҳастанд.

Ин дар ҳолест, ки рӯзи сешанбеи 19 апрел ҷаласаи додгоҳи истинофӣ барои таҷдиди назар дар ҳукми додгоҳ алайҳи “Миллат”, нашрияи дигари мустақил, баргузор шуд.

Додгоҳи ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе дар моҳи феврали соли ҷорӣ нашрияи “Миллат”-ро ба чопи раддияи Вазорати кишоварзии Тоҷикистон ва пардохти ғаромат ба ин вазорат муваззаф карда буд.

Бар асоси ҳукми додгоҳ, ин ҳафтанома бояд ба вазорати кишоварзӣ ба миқдори 1500 сомонӣ ё беш аз 300 дулори омрикоӣ ғаромат мепардохт.

Аммо масъулони нашрияи “Миллат” ҳукми додгоҳи ноҳияи Фирдавсӣ дар қиболи ин нашрияро ғайриқонунӣ арзёбӣ карда ва ба додгоҳи истинофии шаҳрӣ шикоят бурдаанд.

Аз сӯйи дигар, ҳоло қазияи дигари додгоҳии ҳафтаномаи «ASIA-Plus» низ дар додгоҳи ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе идома дорад.

Раиси собиқи бахши ҷароими созмонёфтаи Вазорати умури дохилаи Тоҷикистон ин нашрияро ба чопи матолиби таҳвиномез, ки ба эътибори ин ниҳоди интизомӣ латма зада, муттаҳам карда ва пардохти як милюн сомонӣ ғароматро аз ин нашрия тақозо кардааст.

Дар ҳамин ҳол, хабар мерасад, ки як маъмури Вазорати кишвари Тоҷикистон бо иттиҳоми “ворид кардани латма ба шаъну шараф” алайҳи нашрияи “ИмрӯзNews” ба додгоҳ шикоят бурдааст.

Ин нашрия дар истинод ба сӯҳбатҳои як ронандагон ин маъмури пулисро ба талош барои ситондани ришва муттаҳам кардааст.

Источник: http://www.bbc.co.uk/tajik/institutional/2011/04/110419_sq_press_freedom_court.shtml

[b]Ҳафтаномаи «Нигоҳ» бо як муроҷиат ба хонандагони худ изҳор доштааст, ки сарфи назар аз хароҷоти иловагии тайи се ҳафтаи охир ба сари матбуоти мустақили Тоҷикистон омада нархи нашрияро боло набурдааст.[/b]

«Тавре огаҳед, чанде боз як қатор идораҳои нашрияҳои ватанӣ нархи яклухти маҳсулоташонро 15-20 дар сад боло бурданд. Сабаби боло бурдани қимати нусхаҳои нашрияҳо боло рафтани нархи коғаз ва хизматрасонии чопхонаҳо унвон шуд, ки воқеъан ҳам ҷой дошт. Коғази чопӣ дар чанд моҳи ахир то 15 дар сад ва ҳаққи хизматрасонии нашриёт, фарзи мисол, «Шарқи озод» 24 дар сад боло рафт.

Ҳамчунон, ки муносибати ҳукумат ва мувофиқан андозбандии соҳа, шурӯъ аз 1-уми январ тағйир хӯрда, бори бе ин ҳам гарони андозро ба ҳисоби миёна то 40 дар сад афзуд. Дар чунин шароит идораҳои нашрияҳои гуногун бинобар сиёсатҳои молии худ, нархҳои яклухтро зиёд намуданд, ки мутаасcифона боиси то 1,8-2 сомонӣ боло рафтани қимати нусхаҳои нашрияҳо дар фурӯши чакана гашт. Вале идораи нашрияи мустақили «Нигоҳ», ки мутааллиқ ба Созмони ҷамъиятии «ИНДЕМ» аст, дар асоси қарори Раёсат нархи нусхаҳои нашрияро то ҳанӯз боло набурдааст ва дар ояндаи наздик бурданӣ ҳам нест», — омадааст дар муроҷиатномаи «Нигоҳ».

Гуфта мешавад, ки қимати як нусхаи «Нигоҳ» дар фурӯши яклухт ҳамоно 1 сомонӣ боқӣ мондааст: «Бояд таъкид кард, ки ин қарор барои мо осон набуд, вале бо назардошти аҳамияти иҷтимоӣ ва маърифатии лоиҳаи «Нигоҳ»-у қобилияти пасти харидории аҳолии кишвар тасмим гирифтем, ки нархи фурӯшро боло набарем».

Ҳамзамон изҳори таассуф карда мешавад, ки сиёсатҳои нархтаъинкунии нашрия аз ҷониби гурӯҳе аз паҳнкунандагон дастгирӣ наёфта, онҳо нусхаҳои «Нигоҳ»-ро бо нархи 1,8-2 сомонӣ мефурӯшанд, ки қобили қабул буда наметавонад.

«Мо меҳнати шарикони худ-паҳнкунандагонро қадр мекунем ва онҳо инро хуб медонанд, вале бо паҳн кардани ин муроҷиатнома мо аз эшон эҳтиромона хоҳиш менамоем, ки дар ин соли болоравии бемисли нарху наво аз сиёсатҳои иҷтимоии «Нигоҳ» ва «ИНДЕМ» дастгирӣ намуда, эҳтироми шумо-харидорони мӯҳтарамашонро ба ҷо биёранд ва нусхаҳои нашрияи мову шуморо дар ҳудуди Тоҷикистон на зиёдтар аз 1,5 сомонӣ ва дар ҳудуди Русия на зиёдтар аз 25 рубли русӣ ба фурӯш гузоранд», — хулоса мекунад нашрия.

Фаромарзи ФОЗИЛ, TojNews

Источник: http://tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=14077&Itemid=30

[b]Дар ҳошияи рӯзи Озодии баён Шаҳноз Комилзода бо Розиқов Аслиддин Андалибович, сардори Бозрасии ҳифзи сирри давлатӣ дар матбуот, телевизион, радио ва дигар воситаҳои ахбори оммаи Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мусоҳибаи ихтисосие анҷом додааст, ки пешкаши хонандаи азиз мешавад.[/b]

[b]- Бозрасии ҳифзи сирри давлатӣ дар матбуот, телевизион, радио ва дигар воситаҳои ахбори оммаи Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон чӣ фаъолияте пеш мебарад?[/b]

— Бо мақсади амалӣ намудани талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сирри давлатӣ» ва рушди низоми ҳифзи сирри давлатӣ аз интишор ёфтани он дар матбуот, нашриёт, телевизион, радио ва дигар воситаҳои ахбори омма Бозрасии ҳифзи сирри давлатӣ дар матбуот, телевизион, радио ва дигар воситаҳои ахбори омма ҳамчун воҳиди сохтории Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон 5 августи соли 2003 таъсис дода шуд. Амалӣ намудани талаботи қонунҳо, низомномаҳо ва дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ оид ба ҳифзи сирри давлатӣ дар расонаҳо яке аз вазифаҳои асосии Бозрасӣ мебошад. Бозрасӣ риояи қонунгузориро оид ба масъалаҳои ҳифзи сирри давлатӣ аз интишор ёф-тани он дар матбуот, телевизион, радио ва дигар воситаҳои ахбори омма, инчунин маводи ба хориҷа ирсолшавандаро назорат мекунад.

[b]- Бозрасӣ боз чӣ корҳоеро иҷро мекунад?[/b]

— Тавре гуфтем, Бозрасӣ татбиқи сиёсати ягонаи давлатро доир ба ҳифз аз паҳнкунии маълумоти дорои сирри давлатӣ назорат мекунад. Бинобар ин сохтори мо ҳангоми аз ҷониби шахсони ҳуқуқӣ — сарфи назар аз шакли моликияташон ва шахсони воқеӣ таҳия намудани мавод барои табъу нашр, паҳн намудан дар дигар воситаҳои ахбори омма ва ё зимни аз сарҳад гузаронидани онҳо, аз ҷумла ҳангоми таҳияи мавод барои табъу нашр дар нашриёти ватанӣ ва хориҷӣ, инчунин асосҳои ташкилию ҳуқуқии пешгирӣ, ошкоркунӣ, фошсозӣ ва паҳнкунӣ, барҳам додани оқибатҳои ҳуқуқвайронкуниҳои марбут ба сирри давлатиро таъмин менамояд. Бозрасӣ дар асоси қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сирри давлатӣ», «Дар бораи Номгӯи маълумоти дорои сирри давлатӣ», «Дар бораи матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма», «Дар бораи табъу нашр» инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофкардаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки муносибатҳои вобаста ба сирри давлатӣ ва фаъолияти воситаҳои ахбори оммаро муайян менамояд, ва талаботи Низомномаи Бозрасӣ кори худро пеш мебарад.

[b]- Ҳамкории ин ниҳод бо расонаҳо чӣ гуна аст?[/b]

— Бозрасӣ бо масъулини воситаҳои ахбори омма алоқаи зич дошта, баҳри иҷрои талаботи қонунҳои амалкунанда оид ба ҳифзи сирри давлатӣ бо масъулини расонаҳо, вохӯриҳои корӣ баргузор мекунад ва ҳамчунин гузаронидани бархе семинарҳои илмию амалиро ба нақша гирифтааст. Мутобиқи моддаи 28 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сирри давлатӣ» ҳамчунин маводе, ки барои ба хориҷа бурдан пешбинӣ шудааст, аз тарафи Бозрасии Саридора зери назорат гирифта мешавад. Дар қонун муайян шудааст, ки корхона, муассиса, ташкилот ва шаҳравандон ҳангоми ба чоп тайёр кардани мавод дар матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма, интишор додан ё аз сарҳад гузаронидани онҳо барои ҳифз намудани маълумоти дорои сирри давлатӣ бояд муқаррароти муайяншударо риоя намуда, маводи номбаршударо пеш аз ирсол намудан ё интиқол додан бо Бозрасии Саридора мувофиқа намоянд. Бо мақсади баланд бардоштани сатҳи дониши ҳуқуқии кормандони табъу нашр оид ба риояи қонунҳо дар бораи ҳифзи сирри давлатӣ Бозрасӣ дар нашрияҳои ҷумҳурӣ матолиберо низ ба табъ расонидааст. Гузаронидани семинарҳои амалӣ бо масъулини воситаҳои ахбори омма ва мақомоти сиррии вазорату ташкилотҳо омили асосии пешравии кор буда, ба ин хотир дар соли 2010 дар мавзӯъҳои «Таҳкими низоми махфият», «Ҳифзи сирри давлатӣ як рукни ватандӯстист» семинарҳо баргузор гардид, ки дар онҳо зиёда аз 100 нафар масъулини ин соҳа иштирок карданд.

Бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 9 декабри соли 2005 таҳти №482 қоидаҳои фиристодани нусхаҳои ройгони назоратӣ ва ҳатмии матбуоти даврӣ ба мақомот ва ташкилотҳои дахлдори давлатӣ тасдиқ шудааст. Қоидаи мазкур мутобиқи моддаи 21 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма» таъйин шуда, тартиби ба мақомот ва ташкилотҳои дахлдори давлатӣ фиристодани нусхаҳои ройгони назоратӣ ва ҳатмии матбуоти давриро, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё дар хориҷи кишвар чоп мешаванд, муқаррар кардааст. Мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва ҳамаи мақомоти ҳукуматӣ, шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ сарфи назар аз шакли моликияташон, ки ба фаъолияти табъу нашр машѓуланд, нусхаҳои ройгони назоратӣ ва ҳатмии ѓайримахфии матбуоти даврии рӯзномаю маҷалла, бюлетен ва дигар нашрияҳои давриро, ки барои дар байни омма интишор кардан пешбинӣ шудаанд, ба мақомот ва ташкилоти дахлдори давлатӣ ирсол мекунанд. Аз ҷумла намунаи ҳамин гуна маҳсулоте, ки дар хориҷи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба табъ мерасад, дар рӯзи чоп аз ҳисоби худ ба таври ройгон фавран пеш аз паҳн намуданашон ба ташкилотҳои номбурда пешниҳод мекунанд. Бояд зикр кард, ки номгӯйи мақомот ва ташкилотҳои дахлдори давлатие, ки ба онҳо нусхаҳои ройгони назоратӣ ва ҳатмии матбуоти даврӣ пас аз чоп ва пеш аз паҳн намудан фиристода мешаванд, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда шудааст.

[b]- Оё расонаҳо дар сурати ошкор кардани сирри давлатӣ муҷозот мешаванд?[/b]

— Дар сурати риоя накардани қонунгузорӣ оид ба масъалаҳои ҳифзи сирри давлатӣ аз интишор кардани он дар матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма, шахсони гунаҳкор тибқи моддаи 508 Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон муҷозот карда мешаванд. Барои аз тарафи шаҳрвандон, шахсони мансабдор, корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо дар сурати риоя накардани қонунгузорӣ оид ба масъалаҳои ҳифзи сирри давлатӣ ва интишор кардани он дар матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма, (ҳангоми набудани аломатҳои ҷиноят), ба андозаи аз панҷ то даҳ ва ба шахсони ҳуқуқӣ ба андозаи аз сад то дусад нишондиҳанда ҷарима таъйин карда мешавад. Барои дар давоми як соли баъди таъйини ҷазои маъмурӣ такроран содир намудани кирдори дар қисми якуми ҳамин мода пешбинишуда,ба шахсони воқеӣ ба андозаи аз даҳ то бист, ба шахсони мансабдор аз бист то сӣ ва ба шахсони ҳуқуқӣ аз сесад то чорсад нишондиҳанда ҷарима таъйин карда мешавад.

[b]- Дар бораи пешгирӣ кардани ифшои сирри давлатӣ дар воситаҳои ахбори омма чӣ тадбире андешида шудааст?[/b]

— Сирри давлатӣ моликияти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Ҳифзи сирри давлатӣ аз маҷмӯи тадбирҳои ташкилию ҳуқуқӣ, инжинерию техникӣ, топографию криптографӣ (хати рамзӣ) ва фаврӣ иборат аст, ки барои пешгирӣ аз фош гардидани маълумоти дорои сирри давлатӣ нигаронида шудааст. Матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма дар Ҷумҳурии Тоҷикистон озод буда, ҳар як шаҳрванд ҳуқуқ дорад, фикру ақидаҳояшро озодона баён кунад ва онҳоро дар ҳар шакл дар матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма интишор намояд. Дар Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон дар моддаи 30-и он омадааст: «Ба ҳар кас озодии сухан, нашр, ҳуқуқи истифодаи воситаҳои ахбори омма кафолат дода мешавад. Таблиѓот ва ташвиқоте, ки бадбинӣ ва хусумати иҷтимоӣ, нажодӣ, миллӣ, динӣ ва забониро бармеангезанд, манъ аст. Сензураи давлатӣ ва таъқиб барои танқид манъ аст. Номгӯи маълумотҳоеро, ки сирри давлатӣ доранд, қонун муайян мекунад». Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Номгӯи маълумоти дорои сирри давлатӣ» 10 майи соли 2002 таҳти №57 ба тасвиб расида, сиёсати ягонаи давлатро дар соҳаи махфӣ нигоҳ доштани маълумоти дорои сирри давлатӣ муайян мекунад. Дар ҳамин қонун номгӯи маълумоти дорои сирри давлатии соҳаҳои мудофиа, иқтисодиёт, робитаҳои хориҷӣ, ам-нияти давлатӣ ва ҳифзи тартиботи ҳуқуқӣ, ки ошкоркунии онҳо метавонад ба амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон зарар расонад, инчунин муҳлати махфӣ нигоҳ доштани ин маълумотҳо муқаррар карда шудааст.

Қобили қайд аст, ки дар натиҷаи андешидани чораҳои мушаххас дар матбуоти даврӣ, телевизион, радио ва дигар воситаҳои ахбори омма ин-тишори маълумоти дорои сирри давлатӣ қариб, ки аз байн рафтааст. Ичунин аз ҷониби рӯзноманигорону муҳаррирон ҳолатҳои барқасдона ифшо намудани сирри давлатӣ ба қайд гирифта нашудааст. Дар ҷомеаи демократӣ таъмин намудани шаҳрвандон бо иттилооти саҳеҳу саривақтӣ дар хусуси фаъолияти ҳукумат ва навигариҳо вазифаи асосии воситаҳои ахбори омма мебошад. Таҳлилҳо нишон медиҳад, ки аз аввали солҳои 90-ум сар карда, нашрияҳои хусусӣ фаъол шуда, мавқеи худро хеле мустаҳкам карда, сафи хонандагонашонро зиёд намудаанд. Бисёре аз нашрияҳои хусусӣ адади нашрашонро зиёд намуда, шумораи хонандагони онҳо дар тамоми ҷумҳурӣ афзудааст. Ҳар як маълумоти дорои сирри давлатӣ вобаста ба моҳияти худ мӯҳлати мушаххаси сиррӣ дорад. Аксар вақт рӯзноманигорон, масъулини матбааю нашрияҳои ҷумҳурӣ аз он пурсон мешаванд, ки кадом маълумотҳо дорои сирри давлатианд. Ин ба он далел аст, ки онҳо бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Номгӯи маълумоти дорои сирри давлатӣ», ки 10 майи соли 2002 таҳти №57 қабул шудааст, ошно нестанд. Қонуни номбурда маълумотҳои дорои сирри давлатиро дар соҳаҳои мудофиа, иқтисод, робитаҳои хориҷӣ, амнияти давлатӣ ва ҳифзи тартиботи ҳуқуқӣ, ки ошкор кардани онҳо метавонад ба амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон зарар расонад, дар бар гирифта, мӯҳлати махфӣ доштани ин маълумотҳоро муқаррар намудааст. Ба сирри давлатӣ мансуб донистани маълумот мувофиқи моддаи 5 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сирри давлатӣ», ки 27 апрели соли 2003 таҳти №4 қабул шудааст, мутобиқи таъминоти соҳавӣ, идоравӣ ё барномаю ҳадафи он сурат гирифта, тавассути роҳбарони мақомоти ҳокимияти давлатӣ, ки барои қарори қабулкардаашон масъу-лияти шахсӣ доранд, сурат мегирад. Барои татбиқи сиёсати ягонаи давлатӣ дар соҳаи махфӣ гардонидани маълумот Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон феҳристи маълумоти Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки ба сирри давлатӣ мансуб буда, дар он муҳлати махфӣ нигоҳ доштани ин маълумот зикр мегардад, тартиб додааст. Аз тарафи мақомоти ҳокимияти давлатӣ феҳристи пурраи маълумоти сиррӣ тартиб дода, дараҷаи махфӣ будани онҳо муқаррар шудааст. Дар доираи барномаҳои мақсаднок оид ба ихтироот ва такмили намунаҳои аслиҳа ва техникаи ҳарбӣ, корҳои озмоишию конструкторӣ ва тадқиқоти илмӣ бо қарори фармоишдиҳандагони намунаҳо ва корҳои мазкур феҳристи алоҳидаи маълумотро тартиб додан мумкин аст, ки бояд махфӣ нигоҳ дошта шавад. Ин феҳристҳо аз ҷониби роҳбарони дахлдори мақомоти ҳокимияти давлатӣ тасдиқ карда мешаванд. Ҳангоми ба чоп тайёр кардани мавод дар матбуот ва воситаҳои ахбори омма ё аз сарҳад гузаронидани онҳо ба мақсади ҳифзи маълумоти дорои сирри давлатӣ бояд дар асоси ин қонун ва санадҳои дигари қонунгузорӣ амал кард. Назорат ба риояи қонун дар масъалаҳои ҳифзи сирри давлатӣ ва аз интишор ёфтани он дар матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма, ҳамчунин дар материалҳое, ки барои ба хориҷа бурдан пешбинӣ гардидаанд, ба зиммаи Бозрасии ҳифзи сирри давлатӣ дар матбуот, телевизион, радио ва дигар воситаҳои ахбори оммаи Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гузошта шудааст.

Источник: http://www.millat.tj/musohiba/2537-asliddin-roziqov-qhifzi-sirri-davlati-vazifai-hamai-mostq.html