[b]Ҳамасола рӯзи 3-ми май журналистони тоҷик, Рӯзи озодии суханро ҷашн мегиранд. Дар назар аст, ки намояндагони воситаҳои ахбори оммаи вилояти Суғд, рӯзи 5 майи соли равон, дар «Кохи матбуот» ин рӯзро бо дастгирии намояндагони мақомоти Суғд ва созмони ОБСИ таҷлил хоҳанд кард.[/b]

Вале як назарпусие, ки мо оид ба ҷойгоҳи озодии баён дар кишвар миёни журналистони суғдӣ доир намудем, собитгари он буд, ки назарҳо дар ин бора мухталифанд. Суоле ки мо бо чанде аз коршиносон ва журналистон дар миён гузоштем ин буд: Оё шумо то куҷо дар фаъолияти худ озодии баёнро эҳсос мекунед?

Алишери Толиб, хабарнигори мустақил аз маркази Суғд дар робита ба ин суол чунин ибрози назар кард:

-Пеш аз ҳама зимни фаъолияти корӣ дар расонаҳо, ман озодии баёнро аввалан эҳсос мекунам. Чун масалан имрӯз қонунҳои Тоҷикистон ва Сарқонуни кишвар ба мо озодии баёнро кафолат додаст. Фикр мекунам, ки агар хабарнигор дар такя ба қонунҳо ва Сарқонун амал кунанд, ин озодиро бештар эҳсос мекунад. Вале ҳангоми фаъолияти корӣ фишор ва ё барои озодбаёнӣ таҳдиду фишор мешавад, яъне албатта ин ҳолатҳо дида мешавад.

Аммо имрӯз як ҳолати аҷиб дар ҷомеа ба миён омадааст. Махсусан бештари вақт ба худи хабарнигор фишор оварда намешавад, зеро вақте ба хабарнигорон фишор меоранд, онҳо аз ҳар ҷониб ҳимоят мешаванд. Бештар аз сӯи созмонҳои байналмиллалӣ дифоъ аз ҳаққи хабарнигорон дида мешавад. Аммо бештар қаҳрамонҳои худи хабарнигорон боиси фишору таҳдидҳо аз сӯи мақомот ва дигар афроди ҷомеа қарор мегиранд, ки ин бисёр боиси нигаронӣ аст -мегӯяд рӯзноманигори ҷавон Алишер.

-Аз ин лиҳоз ҳар хабарнигор, хосса шахсан банда баъди он, ки ягон мақола ва ё матлаб менависам, аз фаъолияти минбаъдаи қаҳрамони худ нигарон мешавам. Пас аз он ки суханҳои онҳоро нашр мекунем, оё кафолат ҳаст то онҳо аз сӯи ягон нафар фишор ва ё мавриди озор қарор нагиранд? Ин аст бештар мавриди нигаронкунанда дар озодии баён.

Аммо дар ин маврид Маъсуми Муҳаммадраҷаб хабарнигори радиои «Озодӣ» дар вилояти Суғд чунин мегӯяд:

-Дар давоми фаъолияти кории худ ман маҳдудияти озодии баёнро чандон ҳис намекунам. Аммо дар сурати умум бигӯям барои хабарнигоре, ки мехоҳад воқеъан як мақолаи таҳқиқотӣ нависад ва ё барномаи таҳқиқотию таҳлилӣ кунад имкон ҳаст, фазои мо то дараҷае маҳдуд нест. Барои таълифи мақолаву омода кардани гузоришҳо дарҳо боз аст. Танҳо барои ин журналист бояд заҳмат кашад, ҷустуҷӯ намояд, яъне аз баён кардани проблемаҳо наҳаросад.

Ҳаминро низ қайд бояд кард, ки озодии баён дар марказ нисбатан фарозтар аст, нисбат ба марказҳои вилоятҳо. Ва ба навбати худ назар ба марказҳои вилоят, фазои озодии баён дар маҳалҳою ноҳияҳо маҳдудтар аст. Хусусан дар бархе аз ҷамоатҳо. Шояд аз он ҷиҳат, ки фазои зиндагӣ дар марказ озод аст. Аммо дар маҳаллҳо худи фазо маҳдуд аст. Вақте, ки худи фазо маҳдуд шуд, пас озодии баён ҳам буда наметавонад. Озодии баён вобаста аст аз худи фазои иқтисодию иҷтимоии мардум, ки он ҷо зиндагонӣ мекунанд-

Вале Дилбар Самадова, коршинос дар ин хусус чунин назар дорад:

-Ҳар нафаре, ки худро журналист ҳисоб мекунад, ман гумон мекунам, ки боби якуми Сарқонун басанда аст, ки давлати мо демократӣ эълон шудааст.

Ва ҳар нафаре, ки як зарра худро инсони комилҳуқуқ эътироф мекунад, бояд аз рӯи ҳамин чиз амал кунад, ки ӯ дар давлати демократӣ фаъолият мекунад ва вобаста ба ин қонунгузориҳои кишварро риоя кунад.

Бештар ман гумон мекунам, ки дар кишвар бахусус дар вилояти Суғд озодии баён вуҷуд дорад. Вале на ҳар як журналист аз ҳамин чиз истифода мекунад. Яъне на ҳар як журналист аз ӯҳдаи корӣ худ баромада наметавонад. Ин як камбудӣ аст. Яъне ман дар назар дорам бештар эҳсос мешавад худсензура. Мо худамонро худамон зери ин ё он фишор қарор медиҳем — мегӯяд Дилбар Самадова.

Ба ҳар ҳол нисбат ба солҳои пештара имрӯз воқеъан озодии сухан эҳсос мешавад. Ман дар назар дорам расонаҳои мустақиле, ки дар ҷумҳурӣ нашр мешаванд. Хеле маводҳое ба нашр мерасад, ки ҷавобгӯи талаботи демократӣ аст.

Вале як чизи дигареро қайд қардан мехоҳам, ки имрӯз мутаассифона баъзе аз қонунҳое, ки фаъолияти журналистро танзим мекунанд, ҷавобгӯи давлати демократӣ нестанд. Новобаста аз он, ки Президенти кишвар дар вохӯрӣ бо журнавлистон баъзе чизҳоро ишора кард ва ваъда ҳам дод, ки дар қонунгузорӣ баъзе дигаргуниҳо бояд дароварда шавад.

Дилбар Самадова мегӯяд: -Аммо бо вуҷуди ин ман гумон мекунам, ки ягона чизе, ки озодии сухани моро пурра таъмин мекунад, муттаҳидии худи журналистон аст. Агар худи журналистон муттаҳид шаванд ва ҳуқуқҳои худро аз рӯи қонун истифода кунанд, пас вазифаи худро дар назди ҷомеа адо карда метавонанд.

Моҳирахон Хоҷаева.

Источник: http://www.tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=25303

[b]Наздикони Далер Шарифов, хабарнигори телевизиони «Сафина», мегӯянд, мақомот яке аз ҳамлавронро боздошт кардаанд.[/b]

Далер Шарифов , хабарнигори шабакаи «Сафина» ва аз масъулони созмони сабтиномнашудаи «Қадам ба қадам» шоми 7-уми май дар наздикии бинои сафорати Русия, дар маҳаллаи 82-юми Душанбе, аз тарафи афроди ношинос мавриди ҳамла қарор гирифтааст.

Ӯ, дар ҳоли ҳозир дар бемористони Қарияи болои пойтахт таҳти табобати пизишкон қарор дорад, дар як сӯҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, ин ҳамла ба ҳадде ғофилгирона ва тунд ба вуқӯъ пайваст, ки ӯ натавонистааст мутаваҷҷеҳи сурати ҳамлаварон бишавад. «Вақте ба ҳуш омадам, дидам, ки дар рӯи кати беморхона ҳастам»,-афзуд Шарифов.

Вай илова кард, «аз қафои сар зарба заданд. Баъд зери шатта гирифтанд. Ним соат бештар моро онҷо моломол карданд. Баъд бо як таксӣ маро ба беморхона овардаанд.» Ба гуфтаи Далер Шарифов ҳуҷуми ногаҳонӣ дар ҳоле сурат гирифт, ки ӯ ва рафиқаш Далер Муҳтоҷов соатҳои даҳуними шаби 7-уми май барои харид ба самти дӯкони шафати роҳ ҳаракат мекарданд. Ҷаноби Шарифов гуфт, кормандони умури дохилӣ як ҳамлаварро боздошт кардаанд, ки чеҳраи ӯ ба Далер Муҳтоҷев ҳамроҳи Далер Шарифов ошно будааст.

Далер Муҳтоҷов ҳамроҳи Далер Шарифов дар сӯҳбати телефонӣ таъйид кард, ки боздоштшуда ба яке аз ҳамлаварон шабоҳат дорад. Ӯ гуфт, ҳарчанд ҳодиса дар торикӣ рух дода буд, вале ӯ ин нафарро шинохтааст: «Рафта дидам, гуфтанд, ки ӯ ҳамин аст? Гуфтам, ки сад дарсад наметавонам бигӯям, ки ҳамин нафар ӯ ҳаст. Лекин ин нафар ба ӯ бисёр монанд аст. Шаклу қиёфаву қадду басташ монанд. Лекин гӯӣ, ки маҳз ҳамин ӯ аст, дар торикӣ шинохта намешуд. Баъд маро ҷавоб доданд.»

Аммо Нуралӣ Пиров, муовини сардори шӯъбаи умури дохилии шаҳри Душанбе гуфт, шаби гузашта ҳодисаи латукӯби шаҳрвандон дар пойтахт сабт нашудааст ва касеро бо чунин ҷурм боздошт накардаанд: «Ман ҳоло кормандонро дар мавриди ҳодисаи латукӯби шабона мепурсам, касе чизе намегӯяд. Дар басти шабона чунин ҳодиса ба қайд гирифта нашудааст. Мо дар он ҳолат ба қайд мегирем, ки ба мо хабар дода бошанд ва ё беморхона моро дар ҷараён гузорад.»

Аммо Далер Шарифов иртиботи ҳодисаи ҳамла ва ташкили созмони «Қадам ба қадам»-ро, ки худ яке аз муассисонаш аст, такзиб ва ё таъйид накард. Вай гуфт, дар ҳақиқат баъд аз эъломи таъсиси ин созмони иҷтимоӣ, ки бо мақсади аз байн бурдани маҳалгароӣ дар миёни ҷавонон ташкил шудааст, гирди номи ӯ ҳар гуна овозаҳо пароканда шуданд ва дар телефони ҳамроҳ ва имейли худ аз афроди ношинос паёмҳои таҳдидомез дарёфт карда буд. Вай гуфт, шомили кадом ҳизби сиёсӣ нест, вале замони донишҷӯӣ ду сол дар манзили Сайид Абдуллоҳи Нурӣ дар шаҳри Душанбе баъди марги ӯ зиндагӣ кардааст.

Далер Шарифов ҷанбаи хусусӣ доштанӣ ҳодисаи ҳамла ба худро низ истисно накард. Ӯ гуфт, дар ҳар сурат бисёр мехоҳад мақомот омилони ин ҳамларо ошкор созанд. Далер Шарифов хабарнигори телевизиони «Сафина» бо ток-шоуи «Муошират» ва ҳамчунин барномаи «Қатрае аз баҳр» дар байни тамошобинон маъруф аст. Дар айни замон ӯ донишҷӯи соли панҷуми бахши рӯзноманигории Донишгоҳи миллии Тоҷикистон мебошад.

Бори аввал нест, ки рӯзноманигорон дар Тоҷикистон мавриди ҳамла қарор мегиранд. Соли гузашта Ҳикматуллоҳ Сайфуллозода, муҳаррири «Наҷот», нашрияи Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон, аз тарафи афроди ношинос мавриди зарбу лат қарор гирифт. Омилини ин ҳамла то ҳол ошкор нашудаанд.

Источник: http://www.ozodi.org/content/article/24573681.html

[b]Журналистон ва коршиносон масъалаҳои ахлоқи касбии кормандони расонаҳои ахбори омро баррасӣ карданд.[/b]

Амалҳои хилофи ахлоқи касбии журналистӣ низ монеае дар роҳ ба сӯи озодии баёнанд. Ин буд хулосаи ширкаткунандагони як ҳамоиш дар Рӯзи ҷаҳонии озодии матбуот дар шаҳри Душанбе, ки роҳҳои пешгирӣ аз чунин аъмолро баррасӣ намуд.

Нашри матолиби фармоишӣ, дар хидмати гурӯҳ ва афроди алоҳида қарор доштани бархе аз расонаҳо, чопи матолиб дар ивази маблағ, камии маоши хабарнигорон ва чанд омили дигар боиси он шудааст, ки дар бархе аз мавридҳо усули ахлоқи касбӣ дар миёни рӯзноманигорони тоҷик риоят нашавад.

[b]Матни пурраи гузоришро дар торномаи мо бо пахш кардани нишонии зерин мутолиа кунед:[/b] [url=http://www.taj.nansmit.tj/analysis/?id=190]http://www.taj.nansmit.tj/analysis/?id=190[/url]

Источник:

[b]Журналистон ва коршиносон масъалаҳои ахлоқи касбии кормандони расонаҳои ахбори омро баррасӣ карданд.[/b]

Амалҳои хилофи ахлоқи касбии журналистӣ низ монеае дар роҳ ба сӯи озодии баёнанд. Ин буд хулосаи ширкаткунандагони як ҳамоиш дар Рӯзи ҷаҳонии озодии матбуот дар шаҳри Душанбе, ки роҳҳои пешгирӣ аз чунин аъмолро баррасӣ намуд.

Нашри матолиби фармоишӣ, дар хидмати гурӯҳ ва афроди алоҳида қарор доштани бархе аз расонаҳо, чопи матолиб дар ивази маблағ, камии маоши хабарнигорон ва чанд омили дигар боиси он шудааст, ки дар бархе аз мавридҳо усули ахлоқи касбӣ дар миёни рӯзноманигорони тоҷик риоят нашавад.

Бештари ширкатдорони ин нишаст иллати пеш омадани чунин мушкилҳоро ба вазъи молиявии рӯзноманигорон марбут донистанд. Ба эътиқоди сухангӯёни ин нишаст, бархе аз хабарнигорон гоҳо бар ивази инъом ва ё шояд дарёфти маблағ рисолати касбии худро фаромӯш карда, ба чопи матолибе даст мезананд, ки хонанда ва ҳамин тавр афкори умумиро ба роҳи ғалат мекашонанд.

Иршод Сулаймонӣ, устоди факултаи рӯзноманигории Донишгоҳи миллии Тоҷикистон мегӯяд, матолибе, ки хусусияти таблиғотӣ дошта, аз рӯи фармоиши касе ва ё гурӯҳе омода ва чоп шудаанд, бояд аз бақия матолиби нашрия фарқ кунананд. Дар сурати ғайр ин, тарзи чоп ба таври дағалона нақз кардани меъёри ахлоқи журналистӣ ҳисобида мешавад

«Дар бештари маврид матлабҳои тиҷоратӣ чун маводи журналистӣ пешниҳод мешаванд. Як сабаби риоя нашудани меъёрҳои ахлоқи журналистӣ паст будани маоши рӯзноманигорон аст, ки дар бештари маворид журналистонро ба тамаъҷӯӣ водор мекунад.»

Ин дар ҳолест, ки Умрилло Меликмуродов, корманди Маркази миллии қонунгузории назди раёсати ҷумҳурии Тоҷикистон ва аз иштирокдорони ҳамоиш гуфт, мақола ва гузоришҳое, ки хусусияти реламавӣ дошта, бидуни ишораи хос чоп мешаванд, хилофи қонунгузории Тоҷикистонанд: «Масъалаи мазкур на танҳо дар доираи қоидаи ахлоқи журналистон, балки дар қонуни Тоҷикистон дар бораи реклама ҳам ба унвони рекламаи пинҳонӣ муқаррар шудааст. Дар чунин сурат ҷавобгарии ҳуқуқӣ дар шакли ҷавобгарии маъмурӣ муқаррар шудааст.»

Дар ҷараёни баҳс ҳамчунин аз афзоиши матолиби бадномкунанда алайҳи шахсиятҳо ва гурӯҳҳои ҷудогона дар нашрияҳо, ки умдатан бо имзоҳои мустаор ба табъ мерасанд, изҳори нигаронӣ карда шуд.

Хилватшоҳи Маҳмуд, дабири кулли Шӯрои васоити ахбори оммаи Тоҷикистон ва яке аз мизбонони нишасти мазкур гуфт, ки истифода аз нашрияҳо ба хотири бадномкунии шахсиятҳо низ сарфи назар кардани одоб ва асли касби рӯзноманигорӣ дониста мешавад. Сардабирони нашрияҳоро зарур аст, ки дар сурати ворид шудани чунин матолиб ҳадди ақал шахсияти муаллифонро барои худ маълум намоянд:

«Дар бораи хеле аз шахсиятҳои фарҳангиву сиёсии Тоҷикистон матолиби зидду нақиз чоп мешаванд. Ҳатто дар матбуоти мустақили Тоҷикистон ва дар яке аз ин нашрияҳо ба таври силсилавӣ нашр мешаванд, бо имзои мустаор. Чаро шахсе, ки ин маводро навиштааст, бо имзои худаш ва бо зикри ҷои кори худаш неву бо имзои журналист чоп мекунад. Масалан чаро «подполковники мустаъфӣ» ва ё «шаҳрванди Душанбе» наменависад.»

Воқеан, дар ду соли охир як теъдод, ба истилоҳ «номҳои наве» дар расонаҳои ҳамагонӣ пайдо шудаанд, ки худро журналист муаррифӣ мекунанд, матолиби тунде менависанд, вале ҳеҷ яке аз журналистони тоҷик кӣ будани онҳоро намедонад. Матбуот ҳақ дорад, номи муаллифони худро махфӣ дорад ва ҳувияти онҳо танҳо бо хости додгоҳ метавонад, ифшо гардад.

Риоят ва ё сарфи назар шудани меъёрҳои касбӣ аз сӯи хабарнигорони тоҷик гоҳо боиси баҳсҳои додгоҳӣ шудааст. Иноят Иноятов, ҳуқуқшиноси соҳаи матбуот бар ин назар аст, ки аксарияти рӯзноманигорони тоҷик меъёрҳои ахлоқии касби худро намедонанд ва ба маҳзи ҳамин ноогоҳона дучори баҳсу мунозира дар додгоҳҳо мешаванд: «Агар журналист меъёрҳои ахлоқиро донад, худро танзим карда тавонад, пеши роҳи баҳсҳои додгоҳии байни журналистону мақомот ва шахсони мансабдор гирифта мешавад.»

Баҳси риоят нашудани меъёри ахлоқи касбӣ дар байни журналистони тоҷик дар ҳоле матраҳ мешавад, ки ҳанӯз дар соли 2009 Кодекси ахлоқи журналистӣ таҳия ва қабул шудааст. Аммо ба ин далел, ки муроот нашудани меъёри ахлоқи касби журналистӣ танҳо муҷозоти маъмурӣ дар пай дорад, на танҳо рӯзноманигорон, балки масъулони нашрияҳо низ бар ивази фоида омодаанд, ба осонӣ аз шартҳои он қатъи назар кунанд.

Источник: http://www.ozodi.org/content/article/24568789.html

[b]Тавре ба «Озодагон» аз ин ташкилот хабар доданд, инчунин мавзӯи тавсияҳо барои таҳияи стандарти давлатии ихтисосҳои «Робита бо ҷомеа» ва «Корманди адабӣ» («Фаъолияти таҳририву ноширӣ») баррасӣ карда мешавад, ки гурӯҳи корӣ дар ҳайати устодони факултет ва шӯъбаҳои журналистикаи муассисаҳои таҳсилоти олии касбии ҷумҳурӣ ва коршиносони соҳа омода намудаанд.[/b]

Бино ба иттилои манбаъ, тадбири мазкур дар доираи лоиҳаи “Мутобиқгардонии стандартҳои таҳсилоти олии касбӣ доир ба ихтисосҳои самти журналистӣ ба стандартҳои байналмилалӣ ва таъмини рақобатпазирии мутахассисони ин самт”, ки аз ҷониби шўъбаи тоҷикистонии Институти Ҷамъияти кушода – “Бунёди Мадад” дастгирӣ ёфтааст, амалӣ мегардад.

Ба мизи мудаввар ҳудуди 40 нафар устодони факултет ва шӯъбаҳои журналистикаи муассисаҳои таҳсилоти олии касбии ҷумҳурӣ, роҳбарони муассисаҳои воситаҳои чопӣ ва электронии ахбори омма, созмонҳои журналистӣ, инчунин коршиносони соҳа даъват гардидаанд.

Манбаъ, афзуд, ки дар нишаст пас аз шунидани маърӯзаҳои муаррифӣ ва мулоҳизоти коршиносон, баҳсу мунозира ва табодули афкор перомуни лоиҳаи стандартҳои давлатии таълими ихтисосҳои журналистӣ вобаста ба тақозои талаботи низоми кредитии таҳсилот сурат мегирад.

Гуфтанист, ки гузариш ба низоми кредитии таҳсилот ва бисёрзинагӣ яке аз талаботи муҳим дар Созишномаи Болония буда, ба хотири ҳамгунсозии низоми маорифи Тоҷикистон бо системаи таҳсилоти кишварҳои дигар, бо мақсади воридшавии баробарҳуқуқ ба фазои таълимии байналмилалӣ ва суръат бахшидан ба ислоҳоти соҳаи маориф, Вазорати маорифи Тоҷикистон бо Қарори №698 аз 22 сентябри с.2004 тасмим гирифтааст, донишгоҳҳои ҷумҳуриро тадриҷан ба низоми кредитии таҳсилот гузаронад.

Источник: http://www.ozodagon.tj/khabarho/tojikiston/4844-2012-05-02-11-36-59

[b]4 майи соли ҷорӣ, соати 8-30 дар толори «Маркази иттилоот ва муошират»-и ташкилоти ҷамъиятии «Журналист», дар мавзӯи «Баррасии Лоиҳаи стандарти давлатии таҳсилоти олии касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рўи самти омодагии ихтисосҳои «Журналистика» ва «Журналистикаи байналхалқӣ», дар давраи гузариш ба низоми кредитии таҳсилот», мизи мудаввар баргузор мегардад. Дар ин бора ба TojNews Қироншоҳ Шарифзода, раиси ташкилоти мазкур иттилоъ дод.[/b]

Бино ба иттилои манбаъ, ҳадаф аз ин нишаст баррасии лоиҳаи Стандарти давлатии таҳсилоти олии касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рўи самти омодагии ихтисосҳои «Журналистика» ва «Журналистикаи байналхалқӣ» тибқи талаботи низоми кредитии таҳсилот», инчунин тавсияҳо барои таҳияи Стандарти давлатии ихтисосҳои «Робита бо ҷомеа» ва «Корманди адабӣ» («Фаъолияти таҳририву ноширӣ») мебошад, ки гурӯҳи корӣ дар ҳайати устодони факултет ва шӯъбаҳои журналистикаи муассисаҳои таҳсилоти олии касбии ҷумҳурӣ ва коршиносони соҳа омода намудаанд.

Тадбири мазкур дар доираи лоиҳаи «Мутобиқгардонии стандартҳои таҳсилоти олии касбӣ доир ба ихтисосҳои самти журналистӣ ба стандартҳои байналмилалӣ ва таъмини рақобатпазирии мутахассисони ин соҳа», ки аз ҷониби Шўъбаи Тоҷикистонии Институти Ҷамъияти кушода — «Бунёди Мадад» дастгирӣ ёфтааст, амалӣ мегардад.

Нилуфари КАРИМ

Источник: http://tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=25292&Itemid=30

[b]Дар Душанбе рӯзи 3 май журналистон ва созмонҳои мудофеи ҳуқуқи матбуот вазъи озоди баёнро дар кишвар баррасӣ хоҳанд кард. Ин нишаст, ки бо ибтикори Институти Ҷомеаи Боз ва САҲА барпо мешавад, намояндагони кулли созмонҳои журналистӣ ва фаъолони озодии суханро дар як толор гирди ҳам меорад.[/b]

Дар ин нишаст қарор аст масоили хоси матбуоти имрӯзи кишвар, аз ҷумла, аз кодекси ҷиноӣ берун шудани банди “тӯҳмату таҳқир”, мушкилоти ворид кардани ислоҳот ба Қонуни матбуот, ҷараёни ношаффофи гузариш ба пахши рақамии матбуоти электронӣ ва этика, чун василаи муҳими кори матбуоти озод баррасӣ шавад. Масъалаи дигар, марбут ба кӯшиши назорати Интернет аз роҳи масдудсозии он мебошад, мегӯянд ташкилкунандагони ин нишаст.

Источник: http://www.ozodi.org/archive/tajik_domestic_news/20120502/538/16058.html?id=24567383

[b]Кумитаи дифоъ аз журналистон 10 кишварро «шадидтарин поймолкунандагони озодии баён» номид.[/b]

Созмони маъруфи нозири озодии баён имсол исми даҳ кишвари аслии сонсуркунандаи матбуоти озодро нашр карда гуфтааст, ки ҳукуматҳои Ӯзбакистон, Беларус ва Эрон аз шадидтарин поймолкунандагони озодии баён маҳсуб мешаванд. Дар гузорише, ки дар остонаи рӯзи ҷаҳонии озодии матбуот аз ҷониби Кумитаи дифоъ аз журналистон дар Ню-Йорк нашр шудааст, таъкид мешавад, ки ҳамаи ин ҳукуматҳо дар қатъи дастрасӣ ба иттилоъ аз роҳи пахши садои журналистон ва масдудкунии вебсайтҳо даст доранд.

Муовини раиси Кумитаи дифоъ аз журналистон, Роберт Маҳонӣ, мегӯяд, мақомоти Эрон, ки аз эътирозҳои пайдарҳами мардум хаста шудаанд, шадидтарин шеваи сонсури Интеретро ҷорӣ ва даҳҳо журналистро зиндонӣ карданд: «Эрон ба хотири саркӯб кардани гузоришҳои интиқодӣ журналистонро ҳабс мекунанд. Чопи нашрияҳои ислоҳотхоҳ аксаран номумкин гашта, кормандони нашрияҳо зиндонӣ шудаанд. Матбуоти моҳвораӣ ва миллионҳо вебсайтҳо масдуд шудаанд. Фанновариҳои махсус барои мудохила ба барномаҳои компютерии зиддисонсур истифода мешаванд. Соли 2006 Эрон яке аз бадтарин кишварҳои сонрсуркунандаи матбуот эътироф шуда, аз он замон то имрӯз, баъди Эритреяву Кореяи Шимолӣ ва Сурия ҳамоно дар миёни бадтаринҳо қарор дорад.»

Дар Ӯзбакистон, ки раҳбари дарозмуддати он — Ислом Каримов матбуотро хафа кардааст, ба қавли Кумитаи дифоъ аз журналистон ҳамаи матбуоти мустақил нобуд шудааст. Маҳонӣ меафзояд, ҳоло дар зиндонҳои Ӯзбакистон, ки дар рӯйхати ин кумитаи мақоми шашумро дорад, панҷ хабарнигор мӯҳлатҳои тӯлонии зиндонро пушти сар мекунанд.

Аз миёни онҳо, Муҳаммад Бекҷонов ва Юсуф Рӯзимуродов аз нашрияи оппозитсионии “Эрк” аз соли 1999 инҷониб дар маҳбас ба сар мебаранд: «Дар Ӯзбакистон ҳеҷ як нашрияи мустақил амал намекунад. Дастрасӣ ба баъзе торнамоҳо хориҷӣ, ҳатто калимаҳои калидӣ номумкин аст. Панҷ журналист мӯҳлатҳои тӯлонии зиндонро пушти сар карда, хабарнигорони хориҷӣ аз кишвар ронда шудаанд.»

Рӯйхати давлатҳои сонсуркунандаи матбуотро Кумитаи дифоъ аз журналистон аз назари дастрасӣ ба торнамоҳо, озодии ҳаракати журналистон ва ҳузури матуботи мустақил дар ҷомеа таҳия кардааст. Беларус, ки дар мақоми даҳуми ин рӯйхат қарор дорад, интихоботи баҳсбарангези президентӣ, ки раҳбари худкома Аляксандр Лукашенкаро дубора сари курсии раёсатҷумҳурӣ нишонд, чун пайғоми марги охирин нишонаҳои озодии матбуот дар ин кишвар қабул шуд.

Маҳонӣ мегӯяд, ки ҳатто муддатҳо пеш аз интихобот ва дар паи эътирозҳои мардумӣ зидди режими Лукашенка журналистони беларус пайваста таъқиб шуда, марги машкуки се журналист ҳеҷ гоҳ таҳқиқ нашудааст. Ҷасади Алеҳ Биябенин, муассиси сайти ошкоргӯи Хартия-97, ки соли 2010 дар бӯстонсарояш ошкор шуд, яке аз чунин қазияҳост: «Ҳукумати Беларус коргоҳҳои журналистонро бозҷӯӣ карда дастгоҳҳои онҳоро мусодира, журналистонро зиндонӣ карда хабарнигоронро аз саёҳат бозмедорад. Вебсайтҳои мустақил масдуд шуда дастрасӣ ба Интернет танҳо баъди ошкор шудани ҳуввияти шахс иҷозат дода мешавад.»

Дар феҳрасти давлатҳои дигари сонсуркунандаи матуботи озод исми Гвинея, Миянмар, Арабистони Саудӣ ва Куба номбар шуда, давлатҳои Туркманистон, Озарбойҷон ва Чин дар ҷойи охир қарор гирифтанд. Гузориши Кумитаи дифоъ аз журналистон як рӯз баъд аз пахши арзёбиҳои вазъи озодии баён дар ҷаҳон аз ҷониби созмони байналмилалии «Хонаи Озодӣ» нашр шуд. Ин созмони амрикоӣ мегӯяд, ки дарсади мардуме, ки ба матбуоти озод дастрасӣ доранд, то поинтарин нишондод дар 20 соли охир таназзул карда, ҳоло фақат ҳар нафари шашум дар ҷаҳон аз матбуоти озоди баҳравар аст.

Источник: http://www.ozodi.org/content/article/24567402.html

[b]Имрўз, 27-уми апрел дар бинои Омбудсмени Тоҷикистон барои кормандони ваколатдори ҳуқуқи инсон, мақомоти давлатӣ ва ҷомеаи шаҳрвандӣ дар мавзӯи «Дастрасӣ ба иттилоот» мизи мудаввар баргузор мегардад.[/b]

Тавре ба Озодагон аз Институти «Ҷамъияти Кушода» — Бунёди Мадад хабар доданд, дар кори нишаст намояндагони мақомот ва сохторҳои гуногуни давлатӣ иштирок намуда, мавзӯъҳои дастрасӣ ба иттилоот дар Тоҷикистон, мушкилот ва пешомадҳо, таҷрибаи мусбат дар дастрасӣ ба иттилоотро муҳокима мекунанд.

«Се масъалаи асосии ҳуқуқ ба дастрасии иттилоот тибқи қонунгузории Тоҷикистон, такмили қонунгузории дастрасӣ ба иттилоот ва озодии сухан, дахлнопазирӣ ба ҳаёти шахсӣ ва дастрасӣ ба иттилоот, ҳаёти шахсӣ ва дастрасӣ ба иттилоот- таҷрибаи кишварҳои хориҷӣ, нақши Ваколатдори ҳуқуқи инсон дар пешбурди дастрасии ҷомеа ба иттилоот доир ба ҳуқуқи инсон мавриди таҳлилу баррасӣ қарор мегирад»,-афзуд манбаъ.

Источник: Хадамоти мониторинги АМВАОМЬ.

[b]Ширкатҳои фароҳамкунандаи Интернет дар Тоҷикистон торнамо (сайт)-ҳои [url=Maxala.org, Tjknews.ru ]Maxala.org, Tjknews.ru [/url] ва [url=Centrasia.ru]Centrasia.ru[/url]-ро боз намудаанд.[/b]

Дар ин бора ба Радиои Озодӣ Бег Зуҳуров, раиси Хадамоти давлатии алоқаи Тоҷикистон, рӯзи душанбеи 23-юми апрел хабар дод. Ӯ гуфт, ин се торнамо, ки як моҳи қабл ба иллати «мушкили фаннӣ» дар Тоҷикистон боз намешуданд, дубора фаъол гардидаанд.

Раиси Хадамоти алоқаи Тоҷикистон мегӯяд, феълан ҳеҷ гуна таҳримот ба кадом торнамо (сайт)-е вуҷуд надорад, вале вай танҳо аз масъулону назарнависони ин сомонаҳо тақозо мекунад, ба бадгӯӣ ва таҳқири афроди алоҳида напардозанд. Ин дар ҳолест, ки торнамои Звезда.ру («Полярная Звезда») ҳамчунон баста аст.

Гузашта аз ин, дар ҳоли ҳозир на ҳама истифодабарандагони Интернет сайтҳои [url=Maxala.org, Tjknews.ru]Maxala.org, Tjknews.ru[/url] ва [url=Centrasia.ru]Centrasia.ru[/url]-ро боз карда метавонанд. Агар баъзе аз истифодабарандагон мегӯянд, яке аз ин сайтҳо дар онҳо боз мешавад, бархеи дигар хабар медиҳанд, ки ин сайтҳо ҳамчунон бастаанд.

Ёдовар мешавем, дар оғози моҳи марти соли ҷорӣ бо дархости Хадамоти алоқаи назди ҳукумати Тоҷикистон дастрасӣ ба шабакаи Facebook, торнамоҳои Tjknews.ru, Maxala.org, Centrasia.ru ва Zvezda.ru дар қаламрави Тоҷикистон қатъ шуда буд. Аммо баъд аз 10 рӯз ва ба дунболи норозияту танқидҳои созмонҳои дохилӣ ва хориҷии ҳомии журналистон шабакаи Фейсбук дубора фаъол гардид. Вале сомонаҳои [url=tjknews.ru, maxala.org, centrasia.ru]tjknews.ru, maxala.org, centrasia.ru[/url] ва [url=zvezda.ru]zvezda.ru[/url] ҳамчунон масдуд буданд.

Бархе аз сокинони кишвар маҳудудият ба ин вебгоҳҳоро бо барномаҳои махсус (филтршиканҳо) мешикастанду ворид мешуданд. Вале онҳое, ки ин гуна барномаҳо надоштанд, наметавонистанд ин саҳифаҳоро мутолиа кунанд.

Бег Зуҳуров гуфта буд, маҳдудияти дастрасӣ ба Фейсбук ва чанд торнамо «мушкили фаннӣ» буда, ба зудӣ ҳал хоҳад шуд. Аммо вай бо интиқод аз корбарони Интернет афзуд, гурӯҳе Интернетро ба «бозори сиёҳ» табдил додаанд. Ин изҳорот дар ҳоле садо дод, ки бархе аз коршиносон қатъи дастрасӣ ба торнамоҳои муайян ва шабакаи Фейсбукро ба нашри асноди як ҷаласаи махфӣ бастагӣ доданд, ки дар он гӯиё аз талошҳои ҳукумат ба таъқиби мухолифони сиёсӣ сухан рафтааст.

Дар авоили моҳи март дар торнамои «Звезда.ру» мақолае зери унвони «Тоҷикистон дар пешорӯи инқилоб» ба табъ расид, ки дар он ҳукумати Тоҷикистон ба тарҳрезии барномаи муфассали таъқиби мухолифин муттаҳам мешуд.

Дар ин мақола, ки бо имзои хабарнигор Сергей Строкан дар нашр шуда буд, мақомоти Тоҷикистон ба роҳандозии сиёсати фишору зӯроварӣ ба ҳизбҳои мухолифи ҳукумат ва бозгашт ба мухолифатҳои солҳои ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон муттаҳам шудаанд. Муаллифони мақола дурустии таҳлили худро бо нашри чанд санад, ки гуфта мешавад аз ҷаласаи махфии ҳукумати Тоҷикистон берун шудааст, тавҷеҳ кардаанд.

Аммо Сергей Строкан, шореҳи ҳафтавори “Коммерсант”, чопи Маскав ба дунболи нашри ин матлаб гуфт, ӯ ба мақолаи «Тоҷикистон дар пешорӯи инқилоб», ки ибтидои моҳи март дар торнамои русзабони «Полярная Звезда» ба табъ расидааст, ҳеҷ иртиботе надорад. Вай гуфт, намедонад, муаллифони воқеӣ бо кадом ҳадаф аз номи ӯ истифода кардаанд.

Радиои Озодӣ

Источник: