[b]Ба ибтикори Шӯрои ВАО-и Тоҷикистон дар шаҳри Кӯлоб ҳамоиши марбут ба мавзӯи «Меъёрҳои ахлоқӣ ва касбии журналистӣ» баргузор гашт.[/b]

Тибқи иттилои дабири кулли Шӯрои ВАО Хилватшои Маҳмуд, дар чорабинии мазкур аъзои Шӯро Иброҳим Усмонов ва Қироншоҳ Шарифзода ширкат варзида, ба суолу дархостҳои иштирокчиён посух гуфтанд.

Аз ҷумла, қайд гардид, ки Шӯрои ВАО баргузории якчанд чорабиниҳоро дар манотиқи мухталифи кишвар ба нақша гирифта, дар Душанбе, Суғд низ баргузор мекунад. Ҳамзамо, дар нишаст қайд гардид, ки Шӯрои мазкур ниҳоди танзимкунанда оид ба фаъолияти касбӣ ва меъёрҳои ахлоқии журналистӣ буда, қарору санадҳои қабулшаванда аз сӯи ин ташкилот характери тавсиявӣ доранд.

«Шӯро кӯшиш мекунад, ки баҳсҳои бамиёномадаро дар расонаҳо ва ҷомеаи журналистӣ то ба додгоҳ нарасонида, дар дохили ҷомеаи журналистӣ ҳаллу фасл намояд», — гуфт Иброҳим Усмонов.

Маврид ба ёдоварист, ки қабл аз баргузории ин чорабинӣ аъзои Шӯрои ВАО-ро раиси шаҳри Кӯлоб Абдулғаффор Раҳмонов ба ҳузур пазируфта, сӯҳбати пурмуҳтаво доштанд, шаҳрдори Кӯлоб гуфт:

— Бо фаъолияти институтҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ, ки Шӯрои ВАО аз қабили онҳост, ҳукумати маҳаллӣ эътимод дорад.

Дар ин семинар беш аз 50 нафар, аз ҷумла, донишҷӯён, устодони донишгоҳ, шаҳрвандон, намояндагони журналистони маҳаллӣ, намояндагони мақомоти маҳаллии шаҳри Кӯлоб ширкат доштанд.

Нилуфари КАРИМ, TojNews

Источник: http://tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=26063&Itemid=30

[b]Рӯзи панҷуми июни соли ҷорӣ, суди ноҳияи Исмоили Сомонии шаҳри Душанбе дар маҷлиси ошкорои судӣ, парвандаи гражданӣ бо даъвои Азизов Файзиддин дар шахсияти намояндаи ваколатдораш Бобошеров Урунбой нисбати Шарипова Зевар ва редаксияи ҳафтаномаи «Фараж» дар бораи ҳимояи шаъну шараф, эътибори корӣ ва рӯёнидани зарари маънавиро баррасӣ намуд.[/b]

Ҳафтаномаи «Фараж» ба ин баҳси судӣ баъди дар саҳифаи нашрия чоп шудани муроҷиати шаҳрванд Шарипова.З («Фараж», №33(243) Даҳшат дар суди Рудакӣ: «Мерседес»-22000 доллар!!!, аз санаи 17.08.2011) ба унвони президенти кишвар ва аризаи даъвогии шаҳрванд Азизов Файзиддин дар бораи ҳимояи шаъну шараф ва эътибори корӣ аз болои ин мавод бпа ҳайси ҳамҷавобгар шомил гашта буд.

Пас аз маҷлису музокироти чандмоҳа ва шунидани андешаи шоҳидону тарафҳо раисикунандаи парвандаи судӣ судя Ҳисайнов. Қ бори дигар тарафҳоро барои созиш кардан имкон дод.

Дар натиҷа, баъди гуфтушуниди тарафҳо, намояндаи ваколатдори Азизов Файзиддин – Бобошеров Урунбай ба суд муроҷиат кард, ки онҳо бо ҷавобгарон Шарипов Даврон, Шарипов Собирҷон ва Шарипова Зевар ба мувофиқа омаданд. Аз ин рӯ, бо сабаби барқарор гардидани зарари расонидашуда, зарурияти баррасии парвандаи гражданӣ бо даъвои ӯ нисбати Шарипова Зевар ва нашрияи «Фараж» дар бораи ҳимояи шаъну шараф, эътибори корӣ ва рӯёнидани зарари маънавӣ аз байн рафтааст. Барои ҳамин, ҳамчун намояндаи ваколатдор аз суд хоҳиш кард, ки парвандаи номбурда, бинобар аз даъво даст кашидани ӯ қатъ карда шавад.

Ҷониби ҷавобгар низ тасдиқ намуд, ки дар ҳақиқат бо даъвогар Азизов Файзиддин ба мувофиқа расида, зарари расондашударо барқарор кардаанд, ки дар ин бора аризаи хаттӣ доранд.

Аз даъво даст кашидани даъвогар Азизов Файзиддин дар шахсияти намояндаи ваколатдораш Бобошеров Урунбой ва барқарорсозии зарар аз ҷониби ҷавобгар Шарипова Зевар бо сабаби мусолиҳа кардан, хилофи қонунҳои амалкунандаи ҷумҳурии Тоҷикистон набуда, ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии дигар ашхос, аз ҷумла нашрияи «Фараж»-ро халалдор намесохт. Ва гузашта аз ҳама, ба баҳсҳое ки зиёда аз панҷ сол байни тарафҳо идома дошт, нуқта гузошт, намояндаи ҳафтаномаи «Фараж» қайд намуд, ки ин ҳолати кор ба манфиати ҳар ду ҷониб аст ва аз суд хоҳиш намуд, ки баррасии парвандаи мазкур қатъ карда шавад.

Суд баъди шунидани баёноти иштирокчиёни парванда ва таҳлили далелҳои дар парванда мавҷудбуда, бо дарназардошти ҳолатҳои мазкур ба хулоса омад, ки баррасии парвандаи гражданӣ бо даъвои Азизов Файзиддин нисбати Шарипова Зевар ва редаксияи ҳафтаномаи «Фараж» дар бораи ҳимояи шаъну шараф, эътибори корӣ ва рӯёнидани зарари маънавиро бинобар сабаби аз даъво даст кашидани ҷониби даъвогар мутобиқи моддаи 43,176, 225 ва 226 КМГ ҶТ қатъ карда шавад.

Ҳамин тавр, суди ноҳияи Исмоили Сомонии шаҳри Душанбе ба қазияе ки панҷ сол боз дар суди ноҳияи Рудакӣ кашол меёфт, хотима гузошт.

P.S: Хотиррасон мешавем, ки парвандаи мазкур аз садамаи нақлиётие ки миёни мошинҳои Азизов Файзиддин ва Шарипов Собирҷон соли 2007 рух дода буд, сар мешавад. Суди ноҳияи Рудакӣ аз рӯи натиҷаи ташхиси техникӣ зарари расонидашударо наздик ба 22000 $ ҳисоб карда буд. Дар ҳоле ин намуди мошинҳо (тамға, соли барориш, ранг) дар бозори мошинҳои Тоҷикистон аз 8-12 ҳазор доллар зиёд нарх надоранд.

«Фараж»

Источник: http://www.faraj.tj/index.php?newsid=710

[b]Қонуни нави матбуот қабл аз баррасӣ дар Маҷлиси намояндагон ба идораи расонаҳои Тоҷикистон ирсол шудааст.[/b]

Қироншоҳ Шарифзода, узви гурӯҳи кории таҳияи қонуни мазкур дар назди порлумони Тоҷикистон, ба «Озодӣ» гуфт, созмонҳо то як ҳафта фурсат хоҳанд дошт, ки ҷиҳати такмил ва суфта шудани ин тарҳ мулоҳизоту пешниҳоди худро ироа кунанд.

Тарҳи нави Қонуни матбуот дар ду соли пеш аз сӯи вакилони Маҷлиси намояндагон Олим Салимзода ва Акрамшо Филолиев таҳия шуда буд. Ин тарҳ чанд навбат дар маҳофили журналистӣ баррасӣ шуда ва мулоҳизоти хабарнигорон роҷеъ ба он гирифта шудааст. Аммо ба сабабҳои номаълум қабули он дар порлумон то кунун тӯл кашидааст.

Акнун гуфта мешавад, имкон дорад, то рафтани вакилони Маҷлиси намояндагон ба рухсатии тобистона Қонуни нави матбуот қабул шавад. Махсусан, бо назардошти он ки бо пешниҳоди раисиҷумҳури Тоҷикистон банди муҷозот барои тӯҳмат ва таҳқир аз қонуни ҷиноӣ ҳазф шуда, имкони қабули қонуни нави матбуот ва ба меъёрҳои байналмилалӣ мутобиқ намудани он низ бештар шудааст.

Қонуни ҳозираи матбуоти Тоҷикистон дар 20 соли пеш, ҳанӯз дар соли 1990 аз сӯи порлумони Тоҷикистони Шуравӣ қабул шуда буд. Аммо дар ин муддат чандин бор ба он тағйирот ва илова ворид намуданд. Дар ҳафт-ҳашт соли пеш низ гурӯҳе аз созмонҳои журналистӣ бо пуштибонии созмонҳои байналмилалӣ тарҳе аз қонуни матбуотро барои қабул таҳия ва пешниҳод карда буданд, ки аз сӯи ниҳодҳо ва афроде, ки ҳаққи ташаббуси қонунгузорӣ доранд, дастгирӣ пайдо накард.

«Озодӣ»

Источник: http://www.millat.tj/news/3125-qonuni-navi-matbuot-baroi-takmi-ba-gurnaliston-tasis-doda-shud.html

[b]Парвандаи алайҳи ҳафтаномаи «Фараж» дар додгоҳи ноҳияи Сомонӣ ба далели аз даъво гузаштани муддаӣ қатъ шудааст.[/b]

Хуршед Атовулло сардабири ҳафтаномаи «Фараж» ба радиои Озодӣ гуфт, ки мурофиаи ниҳоии қазия ҳафтаномаи «Фараж», 5-уми июн дар додгоҳи ноҳияи Исмоили Сомонии пойтахт сурат гирифт ва ҷониби даъвогар аз идомаи баҳси худ даст кашид ва бо ҳамин баҳси додгоҳии мазкур қатъ карда шуд.

Ба гуфтаи ӯ, баъди гуфтушуниди тарафҳо, намояндаи ваколатдори даъвогар Азизов Файзиддин ба суд муроҷиат карда гуфтааст, ки онҳо бо ҷавобгарон Шарипов Даврон, Шарипов Собирҷон ва Шарипова Зевар ба мувофиқа омаданд. Аз ин рӯ, бо сабаби барқарор гардидани зарари расонидашуда, зарурияти баррасии парвандаи гражданӣ бо даъвои ӯ нисбати Шарипова Зевар ва нашрияи «Фараж» дар бораи ҳимояи шаъну шараф, эътибори корӣ ва рӯёнидани зарари маънавӣ аз байн рафтааст. Барои ҳамин, Бобошеров Урунбой ҳамчун намояндаи ваколатдор аз додгоҳ хоҳиш кард, ки парвандаи номбурда, бинобар аз даъво даст кашидани ӯ қатъ карда шавад.

Ин қазия тайи паҷ соли ахир мавриди баҳси ду шаҳрванд қарор дошт, аммо пас аз он ки ҳафтаномаи «Фараж» дар саҳифаи худ муроҷиати шаҳрванд Шарипова Зевар яке аз тарафҳои баҳсро дар як мақола таҳти унвони «Даҳшат дар суди Рудакӣ: «Мерседес»-22000 доллар!!!«, 17 августи соли 2011 ба нашр расонид, нашрия вориди ин баҳс шуд.

Файзиддин Азизов сокини ноҳияи Рӯдакӣ, муовини раиси яке аз ҷамоатҳои ин ноҳия, ҳамчун ҷабрдида ба додгоҳи ноҳияи Исмоили Сомонӣ дар мавриди ин ки гуё ҳафтаномаи «Фараж» ба паст задани шаъну эътибор ва мартабаи кории ӯ айбдор аст, аризаи даъвогӣ ирсол намуд ва барои зарараи маънавии худ аз додгоҳ талаб кард, ки аз нашрияи Фараж 500000 сомонӣ руёнида шавад.

Дар ин навишта сухан дар бораи садамаи нақлиётӣ ва осеб дидани «Мерседес»-и сохти соли 1990 меравад. Суди ноҳияи Рӯдакӣ аризаи шикоятии Файзиддин Азизов соҳиби «Мерседес»-ро баррасӣ карда, ронандаи автомашинаи дигарро барои расонидани зарар дар ҳаҷми 22 ҳазор доллари ИМА ҷарима бастааст.

Пас аз панҷ мурофиа тарафҳои баҳс ба созиш омаданд ва додгоҳи ноҳияи Исмоили Сомонӣ парвандаи мазкурро аз идомаи баҳс боздошт ва бо ҳамин мусолиҳа, ки ҷузъиёти он шарҳ дода намешавад, поён ёфт.

Источник: http://www.ozodi.org/content/article/24605157.html

[b]Дар факултаи журналистикаи ДМТ саҳнаи мубоҳисавии Шӯрои ВАО-и Тоҷикистон бо донишҷӯён ва устодон сурат пазируфт. Хилватшоҳи Маҳмуд, дабири кулли ин ниҳод ба Озодагон гуфт, чорабинӣ таҳти унвони «Меъёрҳои ахлоқии фаъолияти журналистӣ ва тартибу шартҳои муроҷиат ба Шӯрои ВАО-и Тоҷикистон» доир шуд.[/b]

Бино ба иттилои манбаъ, нахуст Қироншоҳ Шарифзода, узви Шӯро ба сухан баромада, дар бораи Шӯрои ВАО, ҳадаф ва мақсади таъсиси он, меъёрҳои ахлоқии журналистон ва муроҷиатҳои баррасишуда тайи се соли ахир маълумот дод. Зинатулло Исмоилов, раиси Шӯрои ВАО дар навбати худ иброз дошт, ки мақсади ҳамоиш ба аудиторияи сершумори бинандагон, шунавандагон ва хонандагон пешниҳод намудани маълумот дар бораи Шӯро мебошад.

Мухтор Боқизода, аъзои дигари Шӯро роҷеъ ба тартиби муроҷиат ба ин ниҳод, баррасии муроҷиат дар Шӯро ва қабули қарор оид ба шикояти шахсони воқеиву ҳуқуқӣ роҷеъ ба ин ё он нигошта дар воситаҳои ахбор иттилои муфассал пешниҳод намуд. Зимни суолу ҷавоб иштирокчиёни ҳамоиш ба пурсишҳои худ вобаста ба риояи меъёрҳои ахлоқӣ, ҷудо будани фаъолияти тиҷоративу реклама аз фаъолияти эҷодӣ, ҳодисаҳои асардуздӣ дар ВАО ва тартиби муроҷиат ҳангоми вайрон гардидани меъёрҳои ахлоқӣ посух гирифтанд.

Ёдовар мешавем, Шӯрои ВАО ташкилоти ҷамъиятии ҷумҳуриявии ғайритиҷоратӣ, ихтиёрӣ, мустақил, машваратӣ ва худтанзимкунии ВАО буда, фаъолияти худро мутобиқи қонунгузории Тоҷикистон, санадҳои меъёрии байналмилалӣ, Оиннома ва Меъёрҳои ахлоқии фаъолияти журналистӣ дар Тоҷикистон роҳандозӣ мекунад. Муассисони ин созмон Иттиҳоди журналистони Тоҷикистон, Анҷумани миллии ВАО-и Тоҷикистон, Ассосиатсияи миллии васоити электронии ахбори омма, Хазинаи гиромидошт ва дифоъ аз ҳуқуқи журналистон, ҶДММ «Оила», «Азия-Плюс», «Бонувони Тоҷикистон» ва СМТ мебошанд.

Источник: http://www.ozodagon.tj/khabarho/tojikiston/5208-2012-06-01-10-06-22

[b]Дар идораи Раёсати телевизион ва радиои вилояти Хатлон, бо иштироки намояндагони мақомоти давлатии ҳокимияти иҷроия, воситаҳои ахбори оммаи вилоят ва Шӯрои ВАО-и ҷумҳурӣ, ҳамоиши омӯзишӣ дар мавзӯи «Нақши Шӯрои ВАО дар татбитқи меъёрҳои ахлоқии фаъолияти журналистӣ дар Тоҷикистон» доир гардид. Дар ин бора ба TojNews аз Шӯрои ВАО-и ҷумҳурӣ иттилоъ доданд.[/b]

Бино ба иттилои манбаъ, дар ибтидо сардори Раёсати телевизион ва радиои вилоят, муовини раиси Иттифоқи журналистони ҷумҳурӣ Ҳамроҳ Салимов зимни истиқболи меҳмонон изҳор дошт, ки фаъолияти сесолаи Шӯрои ВАО-и Тоҷикистон собит намуд, ки механизми худтанзимкунӣ фаъолона амал мекунад ва бобати риояи меъёрҳои ахлоқӣ, талошҳои назаррасе ба чашм мерасанд.

Раиси Шӯрои ВАО-и Тоҷикистон Зинатулло Исмоилов таъкид намуд, ки мақсади ҳамоиш, ба аудиторияи сершумори бинандагон, шунавандагон ва хонандагон пешниҳод намудани маълумот дар бораи Шӯро мебошад. Аъзои Шӯро Мухтор Боқизода ва Иноят Иноятов роҷеъ ба тартиби муроҷиат ба Шӯро, баррасии муроҷиат дар Шӯро ва қабули қарор оид ба шикояти шахсони воқеиву ҳуқуқӣ роҷеъ ба ин ё он нигошта дар воситаҳои ахбор, иттилои муфассале пешниҳод намуданд. Зимни суолу ҷавоб иштирокчиёни ҳамоиш ба суолҳои худ вобаста ба риояи меъёрҳои ахлоқӣ, ҷудо будани фаъолияти тиҷоративу реклама аз фаъолияти эҷодӣ, ҳодисаҳои асардуздӣ дар ВАО ва тартиби муроҷиат ҳангоми вайрон гардидани меъёрҳои ахлоқӣ, посух гирифтанд.

Тавре раиси Шӯрои ВАО Зинатулло Исмоилов иброз дошт, ин аввалин ҳамоиши омӯзишиест, ки силсилаи чорабиниҳои имсолаи Шӯроро оғоз мебахшад. Дар назар аст, ки дар шаҳрҳои Душанбе, Кӯлоб, Хуҷанд, Хоруғ, Панҷакент ва Исфара, ноҳияҳои Шаҳритӯсу Рашт, 10 чорабинӣ бо ширкати намояндагони мақомоти давлатии ҳокимияти иҷроия, суд, прокуратура, адлия ва ҷомеаи шаҳрвандӣ доир гарданд.

Ёдовар мешавем, ки Шӯрои ВАО ташкилоти ҷамъиятии ҷумҳуриявии ғайритиҷоратӣ, ихтиёрӣ, мустақил, машваратӣ ва худтанзимкунии ВАО буда, фаъолияти худро мутобиқи қонунгузории Тоҷикистон, санадҳои меъёрии байналмилалӣ, Оиннома ва Меъёрҳои ахлоқии фаъолияти журналистӣ дар Тоҷикистон, роҳандозӣ мекунад. Муассисони ин созмон Иттиҳоди журналистони Тоҷикистон, АМВАОТ, АМВЭАОТ, Хазинаи гиромидошт ва дифоъ аз ҳуқуқи журналистон, ҶДММ «Оила», «Азия-Плюс», «Бонувони Тоҷикистон» ва СМТ мебошанд.

TojNews

Источник: http://tojnews.org/taj/index.php?option=com_content&task=view&id=25853&Itemid=30

[b]Маҷлиси намояндагони порлумони Тоҷикистон муқаррароти марбут ба тавҳину таҳқирро аз қонуни кайфарии ин кишвар ҳазф кард.[/b]

Пешниҳоди ислоҳи қонуни кайфарӣ дар ин замина рӯзи панҷшанбеи 31 май дар ҷаласаи Маҷлиси намояндагон ба иттифоқи орои аъзои порлумон тасвиб шуд.

Дар сурати тасвиби ин муқаррарот аз сӯйи Маҷлиси миллӣ ва раиси ҷумҳур таҳқир ва таҳвин дигар «ҷиноят» маҳсуб намешавад, балки ҷурми идорӣ дониста мешавад.

Маҳмадалӣ Ватанов, раиси кумитаи қонунгузорӣ ва ҳуқуқи инсони порлумон дар бораи ин тағйирот ба қонуни кайфарӣ гуфт: “Бо бардошта шудани моддаҳои 135 ва 136 аз қонуни ҷиноӣ одамон дигар барои тӯҳмат ва таҳқир ба ҷавобгарии ҷиноятӣ кашида намешаванд ва нисбати онҳо парвандаҳои ҷиноятӣ боз намешавад.”

Оқои Ватанов афзуд: “Яъне таҳқир ва тавҳин ҳамчун ҷиноят эътироф намешаванд ва барои ҳамин комилан аз қонуни ҷиноятӣ берун карда шуд. Албатто ҳар касе ҳаққи ҳимояи шаъну шарафи худро дар баробари тавҳин ё тӯҳмат дорад ва метавонад дар сурати лозим дар чорчуби кодекси гражданӣ ин корро анҷом бидиҳад.”

Ба ин тартиб, шаҳрвандон, аз ҷумла, рӯзноманигорон барои нашри матолиби таҳвиномез ва ё таҳқиромез муҷозоти ҷиноӣ нахоҳанд шуд. Барои ҷароими идорӣ (ё маъмурӣ) муртакибин маъмулан ҷарима мешаванд.

Намояндагони ҷомеъаи мадании Тоҷикистон ва созмонҳои ҳуқуқи башар аз чанд сол пеш ба ин сӯ аз давлати Тоҷикистон хостори лағви ин муқаррарот шудаанд. Таъкид мешуд, ки вуҷуди ин муқаррарот дар қонуни кайфарӣ ё ҷиноии Тоҷикистон мӯҷиби густариши худсонсурӣ мешавад.

Вале ин мавзӯъ замоне дар порлумон матраҳ шуд, ки дар моҳи марти соли ҷорӣ Президент Раҳмон зимни суханронии худ дар маросиме ба муносибати 100-умин солгарди нашри нахустин рӯзномаи тоҷикӣ хабар дод, ки ин муқаррарот бояд аз қонуни кайфарӣ ҳазф шавад.

Дар ҷараёни баррасии ин тағйирот ба қонуни кайфарӣ дар порлумон низ таъкид шуд, ки Эмомалӣ Раҳмон дар «суханронии тантанавии худ таъкид кардааст, ки ин муқаррароти қонуни ҷиноӣ озодии байнро дар Тоҷикистон маҳдуд мекунад.»

Соҳибназарон эътиқод доранд, ки лағви ин муқаррарот ба тавсеъаи озодии баён дар Тоҷикистон мусоъидат хоҳад кард, зеро аз ин ба баъд шароити ба додгоҳ кашида шудани рӯзноманигорон маҳдуд хоҳад шуд.

Ин дар ҳолест, ки тайи ду соли ахир мавориди ба додгоҳ кашида шудани рӯзноманигорон ва расонаҳои гурӯҳӣ дар Тоҷикистон дар ҳоли афзоиш аст.

Барои мисол соли гузашта Маҳмадюсуф Исмоъилов, хабарнигори нашрияи «Нури Зиндагӣ» дар шимоли Тоҷикистон дар пайи интишори матолибе интиқодӣ дар бораи мақомоти маҳаллӣ ба иттиҳоми «тавҳин, таҳқир, тамаъҷӯӣ ва маҳалгароӣ» 11 моҳ дар боздошт ба сар бурд. Додгоҳи Хуҷанд ӯро ба 35 ҳазор сомонӣ ҷарима ва се соли маҳрумият аз фаъъолияти хабарнигорӣ маҳум кард.

Источник: http://www.bbc.co.uk/tajik/institutional/2012/05/120531_sq_if_press.shtml

[b]Дуня Миятович аз ҳазфи моддаҳои марбут ба тӯҳмату таҳқир дар Кодекси ҷиноии Тоҷикистон истиқбол намуд.[/b]

Созмони Амният ва Ҳамкории Аврупо (САҲА) аз лағви моддаҳои «тӯҳмат» ва «таҳқир» дар қонунгузории Тоҷикистон истиқбол кардааст. Дар баёнияе, ки дар сомонаи САҲА аз қавли Дуня Миятович, масъули озодии баён ва воситаҳои ахбори умуми ин созмон нашр шудааст, таъкид мешавад, ки ҳазфи моддаҳои марбут ба «тӯҳмат» ва «таҳқир» рушди озодии баён ва матбуот дар Тоҷикистонро кафолат медиҳад.

Ҳазфи моддаҳои вобаста ба «тӯҳмат» ва «таҳқир» дар пайи ислоҳот ба Кодекси ҷиноии Тоҷикистон дар ҷаласаи Маҷлиси намояндагон иттифоқ афтод. Маҳофили хабарӣ ва рӯзноманигорони тоҷик низ аз ислоҳоти мазкур ба қонуни ҷиноии кишвар истиқбол карданд. Зеро аз чанд сол ба ин сӯ маҳз хабарнигорон буданд, ки дархости ҳазфи ин бандҳоро аз қонунгузории кишвар дар миён мегузоштанд.

[b]Матни пурраи гузоришро бо пахш кардани нишони зерин дар торномаи мо мутолиа кунед:[/b] [url=http://www.taj.nansmit.tj/analysis/?id=198]http://www.taj.nansmit.tj/analysis/?id=198[/url]

Источник:

[b]Дуня Миятович аз ҳазфи моддаҳои марбут ба тӯҳмату таҳқир дар Кодекси ҷиноии Тоҷикистон истиқбол намуд.[/b]

Созмони Амният ва Ҳамкории Аврупо (САҲА) аз лағви моддаҳои «тӯҳмат» ва «таҳқир» дар қонунгузории Тоҷикистон истиқбол кардааст. Дар баёнияе, ки дар сомонаи САҲА аз қавли Дуня Миятович, масъули озодии баён ва воситаҳои ахбори умуми ин созмон нашр шудааст, таъкид мешавад, ки ҳазфи моддаҳои марбут ба «тӯҳмат» ва «таҳқир» рушди озодии баён ва матбуот дар Тоҷикистонро кафолат медиҳад.

Ҳазфи моддаҳои вобаста ба «тӯҳмат» ва «таҳқир» дар пайи ислоҳот ба Кодекси ҷиноии Тоҷикистон дар ҷаласаи Маҷлиси намояндагон иттифоқ афтод. Маҳофили хабарӣ ва рӯзноманигорони тоҷик низ аз ислоҳоти мазкур ба қонуни ҷиноии кишвар истиқбол карданд. Зеро аз чанд сол ба ин сӯ маҳз хабарнигорон буданд, ки дархости ҳазфи ин бандҳоро аз қонунгузории кишвар дар миён мегузоштанд.
Рамзия Мирзобекова, хабарнигори ҳафтаномаи «Азия-Плюс», мегӯяд, мавҷудияти бандҳои «тӯҳмат» ва «таҳқир» дар қонуни ҷиноӣ на танҳо рӯзноманигоронро дар баробари мақомот осебпазир, балки водор мекард, ки ба худсонсурӣ рӯ оваранд. Хонум Мирзобекова бар ин назар аст, ки ҳанӯз ҳам дар қонунгузории Тоҷикистон байни «таҳқир» ва «танқид» ба унвони меъёрҳои ҳуқуқӣ марзи мушаххас гузошта нашудааст. «Адам (набудан)-и марзи мушаххаси ин мафҳумҳо боис мешавад, ки додгоҳ баҳсҳоро бар манфиати нафари мансабдор ва ё масъул ҳаллу фасл намояд»,-афзуд ҳамсӯҳбати мо.

Вай дар идома илова кард, «парвандаҳое буданд, ки маводи танқидиро ҳамчун таҳқир банду баст карда ва дар асоси он журналистонро ба ҷавобгарӣ мекашиданд. Ба назари ман, дар қонунҳои мо бояд шарҳ дода шавад, ки истилоҳи «таҳқир» чӣ асту «танқид» чист. Ин ду мафҳум бояд дақиқ ва мушаххас карда шавад.»

Ин нуктаро Хуршеди Атовулло, раиси Маркази тадқиқоти журналистии Тоҷикистон, низ таъкид кард, ки бо вуҷуди лағви бандҳои «тӯҳмат» ва «таҳқир» дар қонуни ҷиноӣ бандҳое мавҷуданд, ба мавқеи нафари мансабдор бартарӣ медиҳад. Дар ҳоле ки мегӯяд ҷаноби Атовулло, Қонуни асосии кишвар баробарии ҳама шаҳрвандонро дар назди қонун кафолат дода ва ҳеҷ авлавияте ба нафари мансабдор қоил нашудааст: «Дар Кодекси ҷиноии Тоҷикистон як моддаи дигар боқӣ мондааст «паст задани шаъну эътибори мансабдорони давлатӣ» ва ҳамчунин боқӣ мондааст моддаи 146, яъне дахолат ба ҳаёти шахсӣ, ҳамчунин боқӣ мондааст моддаи 137, яъне таҳқиру тӯҳмат ба президент. Ҳамаи инҳо метавонанд ҷойи ин ду моддаро бигиранд ва як андоза барои рушди озодии баён мушкил эҷод кунанд.»

Муҳаммадалӣ Ватанов, раиси Кумитаи Маҷлиси намояндагон дар масоили қонунгузорӣ ва ҳуқуқи инсон, ки ислоҳоти ворида бо ин қонунро дар баробари вакилон тавзеҳ медод, ёдовар шуд, ки дастури раисиҷумҳури Тоҷикистон барои ихроҷи бандҳоҳои вобаста ба «таҳқир» ва «тӯҳмат» бо дархости ҷомеаи шаҳрвандӣ содир шудааст.

Ҷаноби Ватанов афзуд, ҳамакнун барои ин навъи иттиҳом шахс ба ҷавобгарии ҷиноӣ кашида намешавад ва хабарнигорон низ барои чопи гузориш ва мақолаҳои интиқодӣ бо ҷазои ҷиноӣ рӯбарӯ нахоҳанд шуд: «Ҳамаи мо шоҳиди он ҳастем, вақтҳои охир дар атрофи ин ду моддаи Кодекси ҷиноӣ баҳсҳо хеле доманадор буданд. Бисёриҳо, бахусус намояндагони ҷомеаи шаҳрвандӣ дар атрофи он сухан меронданд, ки бояд онҳо хориҷ карда шаванд, зеро озодии баёнро маҳдуд мекунанд. Бо қабул гардидани ин тағйирот ба қонун мо боз шоҳиди он мегардем, ки кафолати озодии баён дар Тоҷикистон боз ҳам хубтар мешавад ва ҳар шахс метавонад нисбати масоили доғи ҷомеа фикру ақидаҳои худро озодона баён намояд.»

Бо ин ҳама, коршиносон мӯътақиданд, ки лағви ин бандҳо аз қонун мавридҳои баҳси додгоҳӣ бо хабарнигоронро коҳиш хоҳад дод. Дар ҳоле ки дар гузашта чунин мавридҳо, ки барои нашри матолиби танқидӣ хабарнигорон маҳкум ба зиндон шуда буданд, ҷо доштанд. Намунаи равшани он ба се соли зиндон ва 35 ҳазор сомонӣ муҷозот шудани Муҳаммадюсуф Исмоилов, хабарнигори минтақаии нашрияи «Нури Зиндагӣ» аст, ки наздик ба як сол дар зиндон ба сар бурда ва гуноҳаш ҳам «таҳқир»- и як масъули додситони ноҳияи Ашт зимни нашри як матлаб буд.

Аммо Дуня Миятович, масъули озодии баён дар САҲА, изҳори умедворӣ кардааст, ки давлати Тоҷикистон минбаъд низ барои ғайриҷиноӣ сохтани муқаррароти марбут ба фаъолияти рӯзноманигорон иқдом хоҳад кард.

Источник: http://www.ozodi.org/content/article/24598806.html

[b]Бо вуҷуди теъдоди зиёди нашрияҳо ва расонаҳои ахбори умум, суолҳои зиёди шаҳрвандон беҷавоб ва асрори рӯйдоду падидаҳои гуногун дар паси парда боқӣ мемонанд.[/b]

Ин ақидаи ҷомеъашинос Санавбар Шерова аст, ки мегӯяд, барои бардоштани парда аз асрорҳо ва пайдо кардани посух ба садҳо суоли беҷавоб, журналистон бояд мавзӯъҳои ҳассосро мушикофона баррасӣ намоянд.

Ин ақидаро, ки асроркушоӣ аз падидаҳои гуногуни иҷтимоӣ пажӯҳиш ва тадқиқро мехоҳад, бисёре аз журналистон низ ҳимоят мекунанд. Журналисти тоҷик Ёқуби Саид мегӯяд, агар барои журналистони тоҷик шароити мусоид фароҳам оварда шавад, онҳо аз ӯҳдаи пажӯҳишҳои нодир мебароянд: “Ҳоло агар мо нашрияҳоро варақ занем, кам андар кам пажӯҳишҳоеро мебинем, ки рӯйи чоп омадаанд. Дар ҳоле, ки онҳо бояд гузаронида шаванд ”

Дар Тоҷикистон 7 сол аст, ки Маркази тадқиқоти журналистӣ амал мекунад. Ин марказ маъмулан ба ташкил ва гузаронидани пажӯҳишҳои журналистӣ машғул буда, дорои се нашрия — «Фараж”, “Самак” ва “Ману ту” аст. Маъмулан маводи пажӯҳишии ин созмон дар нашрияҳои мазкур рӯйи чоп меоянд ва ахиран ин Марказ маҷмӯи пажӯҳишҳои тӯли ҳафт сол анҷом додаи хабарнигорони тоҷикро зери унвони “Тӯмори андӯҳ” ба табъ расонид.

Дилшоди Абдулмаҷид, корманди Маркази тадқиқоти журналистӣ мегӯяд, онҳо одатан масъалаҳои марбут ба баҳсҳои додгоҳиро мавриди пажӯҳиш қарор медиҳанд: “Мушкил дар дастрас кардани маълумот аз идораҳо аст. Бисёр баҳонаҳо пеш меоранд, ки бо таври хаттӣ муроҷиат кунед. Агар расман муроҷиат кунем, хеле дер посух медиҳанд.”

Саҳми Созмони байнулмилалии дастгирии ВАО-и мустақар дар Дания, дар рушди журналистикаи пажӯҳишӣ дар Тоҷикистон муҳим шумурда мешавад. “Фарзандхонӣ дар Тоҷикистон”, “Харидории шаҳодатномаи ронандагӣ”, “Қимати саломатӣ” аз мавзӯҳоеанд, ки ин созмон аз миёни 20 мавзӯи пажӯҳишии журналистони тоҷик, интихоб ва маблағгузорӣ мекунад. Созмони мазкур барномаи шабакаи журналистони пажӯҳишгар ё SCOOP-ро барои нахустин бор дар Тоҷикистон бо эълони озмуни беҳтарин пажӯҳиши журналистӣ, роҳандозӣ кард.

Муҳайё Нозимова, раҳбари барномаи мазкур дар Тоҷикистон мегӯяд, барномаҳои пажӯҳишии журналистони ҷавон ба маблағи 4 ҳазор евро маблағгузорӣ мешавад: “Вақте ки мо маводҳои тарҷума кардаи журналистонро мегирем, мо ҳатман ба ҳуқуқшинос онро месупорем то ин ки аз назари ҳуқуқӣ онро таҳрир намоянд. Баъдан он ба забони англисӣ тарҷума шуда дар нашрияҳои байнулмилалӣ бо забони англисӣ ва дар нашрияҳои дохилӣ бо забони тоҷикӣ нашр мешавад.”

Вазъи таваллудхонаҳо дар деҳоти кишвар, қочоқи инсон, хариду фурӯши дорувории башардӯстона, вазъи собиқ маҳбусон баъд аз расидан ба озодӣ ва амсоли инҳо, аз мавзӯъҳое буданд, ки хабарнигорон барои таҳқиқот пешниҳод намуданд ва аммо маблағгузории онҳо барои оянда вогузор шудааст. Муҳайё Нозимова мегӯяд, созмони байналмилалии дастгирии ВАО, баъд аз боварӣ ҳосил намудан ба малакаҳои пажӯҳишии хабарнигорони тоҷик, лоиҳаҳои бештарро маблағгузорӣ хоҳад кард.

Ба гуфтаи Муҳайё Нозимова, минбаъд ташаббусҳои журналистон дар роҳандозии пажӯҳишҳои ҷолиб дастгирӣ шуда ҳузури онҳоро дар конфронсҳои байнулмилалӣ таъмин мекунад: “Тадқиқоти журналистӣ на танҳо вақт, балки маблағи муайянро талаб мекунад. Аммо расонаҳои хабарии мо чунин имкониятро надоранд. Ва аз ин рӯ онҳо бояд аз ин имкониятҳо истифода бикунанд.”

Дар ҳамин ҳол як гурӯҳ аз журналистони касбӣ изҳор медоранд, ки ҳатто аз ҳисоби худ омодаанд пажӯҳишҳои зиёди журналистӣ баргузор кунанд, аммо эҷоди мушкил дар баъзе аз сохторҳои зиддахл ва монеаҳои бюрократӣ барои ба даст овардани иттиллоъ, онҳоро дилсард ва пажӯҳишҳоро нотамом мегузорад.

Холиқназар Ҷумъаев, хабарнигори пажӯҳишгар мегӯяд, аксари масъалаҳои тадқиқотие, ки дар рӯзномаҳои тоҷик нашр мешаванд, бе ҷавоб боқӣ мемонанд. Дар ҳоле ки президекнти кишвар бо судури як фармон афроди масъулро вазифадор кардааст, ки ба ин матолиб посухи расмӣ бидиҳанд: “Аз як ҷиҳат ин пажӯҳишҳо хуб ҳастанд. Мавриди санҷиш қарор нагиранд ҳам мавзӯро мекушоянд.”

Бо ин вуҷуд Холиқназар Ҷумъаев меафзояд, пажӯҳишҳои журналистӣ бо ҳар роҳе набошанд, бояд гузаронида шуда ба табъ расанд.Зеро онҳо ба хонанда умед мебахшанд ва ҳарчанд натиҷаи ҳамонзамонӣ намедиҳанд, дар дарозмуддат ба вазъ таъсир хоҳанд кард.

Источник: http://www.ozodi.org/content/article/24595648.html